Na czym polega własna działalność gospodarcza?
Indywidualna działalność gospodarcza to najprostsza spośród dostępnych form prowadzenia biznesu. Jej zasadniczą zaletą jest ograniczenie formalności do minimum.
Zarejestrowanie jednoosobowej działalności odbywa się poprzez złożenie formularza CEIDG-1 w formie papierowej w urzędzie miasta lub gminy. Możesz zrobić to korespondencyjnie albo elektronicznie. Po rejestracji stosowna informacja jest przekazywana także do ZUS i US w ramach realizacji zasady „jednego okienka”. To spore ułatwienie, ponieważ zazwyczaj do załatwienia formalności wystarczy ci jedna wizyta w urzędzie.
JDG nie wymaga prowadzenia pełnej księgowości do kwoty przychodów 1,2 mln EUR rocznie. Pełna księgowość to najbardziej skomplikowana postać prowadzenia ksiąg rachunkowych. Musi uwzględniać nie tylko zaksięgowane operacje, ale też aktywa i pasywa firmy oraz zdarzenia gospodarcze mające wpływ na jej sytuację finansową. Jest prowadzona w dzienniku oraz księdze głównej i księgach pomocniczych.
Kolejną zaletą JDG jest niski koszt działalności gospodarczej w porównaniu do innych form. Nie ma tutaj:
- podatku CIT i obligatoryjnego VAT-u (pojawi się on w przypadku przekroczenia progu kwotowego 200 tys. zł lub prowadzenia określonego rodzaju działalności, np. prawniczej);
- wysokich opłat rejestrowych;
- konieczności zatrudniania biegłego księgowego czy obsługi prawnej.
Państwo wspiera także młodych przedsiębiorców poprzez rozbudowane systemy ulg i zwolnień, które pozwalają obniżyć składki. Należą do nich:
- „Ulga na Start” na pierwsze 6 miesięcy (mogą z niej skorzystać również osoby rejestrujące JDG po 5-letniej przerwie);
- „ZUS preferencyjny” przez pierwsze 24 miesiące prowadzenia działalności;
- „Mały ZUS Plus” maksymalnie przez 36 miesięcy prowadzenia działalności.
Oczywiście możesz też zdecydować, że rezygnujesz z ustawowych ulg. W takiej sytuacji będziesz musiał płacić od razu pełny ZUS, ale skorzystasz ze związanych z tym profitów. Zadeklarowana podstawa wymiaru składek jest wykorzystywana m.in. do wyliczenia Twojej emerytury.
Alternatywnym rozwiązaniem jest też działalność nierejestrowana. Przedsiębiorca wprawdzie nie płaci wtedy składek społecznych i zdrowotnych, ale jego miesięczne przychody nie mogą przekroczyć 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Czy JDG to same zalety?
Zasadniczą wadą działalności jednoosobowej jest nieograniczona odpowiedzialność przedsiębiorcy za długi. Firma to przejaw aktywności danej osoby w obrocie gospodarczym. Nie działa ona jednak jak parasol ochronny, tak jak ma to miejsce np. przy spółkach osobowych czy kapitałowych.
Podczas egzekwowania należności wierzyciele mogą więc sięgnąć do majątku osobistego dłużnika, nawet jeśli nie miał on związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Własna działalność. Koszty rejestracji firmy
Niskie koszty firmy jednoosobowej są widoczne już na samym początku. Sama rejestracja w CEIDG jest darmowa. Opłatę skarbową zapłacisz jedynie, gdy zdecydujesz się na pomoc pełnomocnika.
Uważaj na firmy, które oferują płatną usługę wpisania działalności do CEIDG. To może być próba wyłudzenia pieniędzy. Wpis jest dokonywany przez struktury rządowe i zawsze jest darmowy.
Koszty firmy jednoosobowej a rachunek bankowy
Choć dla jednoosobowej działalności gospodarczej rachunek firmowy nie jest obligatoryjny (poza określonymi przypadkami – jeżeli realizujesz płatności split payment), wiele osób decyduje się na jego założenie.
Konta firmowe na start
Znaczna część banków ma w ofercie specjalne rachunki przeznaczone dla przedsiębiorców. Może być to np.:
- Konto firmowe Start lub Komfort w mBanku (zobacz też: jak założyć firmę z mBankiem);
- Konto Przekorzystne Biznes w Pekao S.A.;
- iKonto Biznes w Alior Banku;
- Konto Mój Biznes w Millennium Banku.
Większość kont firmowych jest warunkowo darmowa. Dotyczy to nie tylko opłat za prowadzenie rachunku, obsługę karty czy przelewy online. Ewentualnych opłat zazwyczaj można uniknąć poprzez spełnienie określonych warunków aktywności takich jak płatności bezgotówkowe lub regularny wpływ środków.
Często przedsiębiorcy mogą też liczyć na atrakcyjne premie, wyższe niż w przypadku konsumentów, wynoszące nawet do 2 000 zł za aktywne korzystanie z rachunku. W ten sposób można dodatkowo zmniejszyć koszty jednoosobowej działalności gospodarczej.
Przed wyborem rachunku bankowego warto skorzystać z gotowego rankingu kont firmowych. To wygody i prosty sposób na znalezienie optymalnego rozwiązania. Banki mogą oferować przedsiębiorcom np. darmowe przelewy do ZUS i US czy bezpłatne transakcje natychmiastowe albo SEPA.
Co składa się na koszt prowadzenia działalności gospodarczej?
Na pytanie o koszty prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Jedynym stałym elementem są składki ZUS. Ich wysokość jest waloryzowana co roku i dla tzw. pełnego ZUS-u w 2022 r. wynosi 1211,28 zł dla składek społecznych z dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym lub 1124,23 zł bez niego.
Wysokość składki zdrowotnej jest uzależniona od formy opodatkowania. Jej wysokość będzie inna dla osób rozliczających się:
- według skali podatkowej;
- ryczałtem ewidencjonowanym;
- podatkiem liniowym;
- kartą podatkową.
Co jeszcze składa się na koszty jednoosobowej firmy? Najczęściej będzie to usługa księgowa albo program księgowy. Dzięki nim przedsiębiorca nie musi liczyć finansów swojej firmy „na piechotę”, ryzykując popełnienie błędu i tracąc czas.
Opłaty za korzystanie z oprogramowania księgowego mogą być różne i zależą od jego funkcjonalności. Więcej, ale jednorazowo, zapłacisz za program samodzielny. Jeżeli korzystasz z usługi typu SaaS (ang. Software as a Service), opłaty będą niższe, ale cykliczne. W praktyce SaaS może okazać się jednak bardziej elastyczne.
Przedsiębiorca sam musi określić, jakie wydatki są niezbędne do prowadzenia danego typu działalności. Może być to np.:
- abonament za firmowy telefon;
- leasing na auto;
- paliwo;
- sprzęt IT wraz z oprogramowaniem;
- szkolenia podnoszące kwalifikacje;
- wyposażenie biura;
- czynsz za wynajmowany lokal.
Wszystko zależy od rodzaju prowadzonej działalności i jej skali. Te wszystkie wydatki składają się na koszty własnej działalności. Łącznie tworzą kategorię, którą w prawie podatkowym określa się jako koszty uzyskania przychodu.
Co może być kosztem uzyskania przychodu?
Zgodnie z art. 22 ust. 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych1 kosztami uzyskania przychodu są wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła.
Kosztem będzie więc zakup, który da się funkcjonalnie powiązać z Twoim przedsiębiorstwem. Można powiedzieć, że im więcej pieniędzy wydasz na swoją firmę, tym więcej będziesz mógł ich odzyskać.
Oczywiście organy podatkowe mogą zakwestionować koszt podatkowy w toku postępowania kontrolnego. Wtedy do przedsiębiorcy będzie należało udowodnienie, że dana kwota rzeczywiście jest powiązana z prowadzeniem działalności. Największe koszty firmy jednoosobowej będą miały branże, które są uzależnione od środków trwałych takich jak maszyny, surowce czy sprzęt specjalistyczny.
Koszty uzyskania przychodu pozwalają obniżyć przychód, a tym samym wysokość zobowiązania publicznoprawnego. Często wykorzystywane są jako metoda optymalizacji podatkowej.
Ile wynoszą koszty prowadzenia działalności gospodarczej?
Koszty związane z prowadzoną firmą wcale nie muszą być wysokie. Wszystko zależy od tego, czy jesteś uprawniony do skorzystania z dostępnych ulg i zwolnień, a także ile wydatków musisz ponieść, aby Twoja działalność mogła sprawnie funkcjonować.
W skrajnym przypadku dla nowych przedsiębiorców własny biznes przez krótki czas zwolnienia ze składek może być nawet darmowy.
