Czym różni się status osoby bezrobotnej od osoby poszukującej pracy?
Polskie prawo posługuje się pojęciami bezrobotnego oraz poszukującego pracy. Nie można ich jednak używać zamiennie, ponieważ wzajemnie się wykluczają. Definicje tych terminów znalazły się w Ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy[1].
Za bezrobotnego uważa się osobę, która:
- jest gotowa podjąć pracę zarobkową w pełnym wymiarze czasu pracy albo niepełnym wymiarze w przypadku osób niepełnosprawnych;
- nie ukończyła 60 lat (kobiety) albo 65 lat (mężczyźni);
- nie jest zatrudniona i nie wykonuje żadnej pracy zarobkowej;
- nie prowadzi działalności gospodarczej;
- nie ma statusu ucznia lub studenta;
- nie nabyła prawa do emerytury lub renty i nie pobiera takich świadczeń jak zasiłek pielęgnacyjny czy specjalny zasiłek opiekuńczy.
Z kolei osoba poszukująca pracy może być zatrudniona, a także pobierać rentę lub emeryturę. O ile celem bezrobotnego może być znalezienie jakiegokolwiek zatrudnienia, osoby poszukujące pracy zazwyczaj myślą o zmianie fachu. Obie kategorie pracowników mogą zarejestrować się w urzędzie pracy, ale ich sytuacja wygląda inaczej.
Jakie prawa przysługują bezrobotnemu, a jakie poszukującemu pracy?
Bezrobotni
Podstawowym prawem osoby bezrobotnej jest pobieranie zasiłku oraz dostęp do opieki zdrowotnej NFZ. Może ona korzystać z poradnictwa zawodowego i pośrednictwa pracy oraz uczestniczyć w kursach i szkoleniach finansowanych przez PUP.
Osoby zarejestrowane jako bezrobotne mają prawo ubiegać się o dotację na działalność gospodarczą, sfinansowanie studiów podyplomowych, a także otrzymać refundację kosztów opieki nad dziećmi, zwrotu przejazdu do miejsca zatrudnienia (w przypadku podjęcia zatrudnienia poza miejscem zamieszkania na podstawie skierowania z PUP) oraz otrzymania stypendium w razie podjęcia nauki.
Poszukujący pracy
Sytuacja poszukujących pracy wygląda podobnie jak w przypadku bezrobotnych – z tą różnicą, że nie mają oni prawa do zasiłku i nie mogą korzystać z państwowej opieki zdrowotnej. Nadal jednak przysługuje im dostęp do poradnictwa zawodowego. Mają też możliwość ubiegania się o sfinansowanie kosztów szkolenia umożliwiającego podjęcie pracy zarobkowej oraz egzaminów, od których zdania uzależnione jest otrzymanie uprawnień.
Jeżeli urząd pracy skierował taką osobę na badania lekarskie lub psychologiczne, przysługuje jej prawo do zwrotu kosztu tych badań oraz przejazdu.
Jak zarządzać zatrudnianiem osób bezrobotnych i poszukujących pracy?
Nie wszyscy pracodawcy wiedzą, jakie korzyści mogą wynikać z zatrudnienia osoby zarejestrowanej w urzędzie pracy.
Przede wszystkim jako zatrudniający możesz liczyć na dofinansowanie na wyposażenie (lub doposażenie) stanowiska pracy. Zwrot obejmuje kwotę nawet do 6-krotności przeciętnego wynagrodzenia. Aby skorzystać z tego rozwiązania, przedsiębiorca musi złożyć w UP ofertę pracy, a następnie zawrzeć z instytucją umowę na utworzenie stanowiska. Ostatni etap to podpisanie umowy z pracownikiem, który zostanie zatrudniony.
Atrakcyjnym rozwiązaniem jest też ubieganie się o dofinansowanie na pracownika poniżej 30. albo powyżej 50. roku życia. Mniej znanymi instrumentami aktywizacji rynku pracy są: jednorazowa dotacja na ubezpieczenia społeczne w wysokości 3-krotności minimalnego wynagrodzenia krajowego oraz dofinansowanie na szkolenie z urzędu pracy.
Rozwiązania przewidziane w polskim systemie prawnym są atrakcyjne przede wszystkim dla nowych firm. Jeżeli dopiero zarejestrowałeś działalność gospodarczą i starasz się zoptymalizować wydatki, skorzystaj z dostępnych mechanizmów, aby obniżyć koszty prowadzenia biznesu.
