Czym jest FinTech?
FinTech, to skrót od wyrazów financial oraz technology, czyli po prostu: technologie finansowe. FinTech odnosi się do innowacji technologicznych w branżach finansów. Firmy, które takie innowacje wdrażają określamy FinTechami. Wśród FinTechów działających w Polsce można wymienić takie marki jak: BLIK, PayU, AutoPay czy wielowalutowe usługi finansowe Cinkciarz.pl.
Rozwój rozwiązań fintechowych
Co miało wpływ na rozwój FinTechów? Odpowiedź można znaleźć w raporcie przygotowanym przez firmę doradczą PWC.
Dowiadujemy się z niego, że rozwijające się technologie dały firmom możliwość tworzenia spersonalizowanych produktów i usług, zbudowanych w oparciu o dane, przy jednoczesnym zachowaniu niskich kosztów. Fintech ma niewielkie bariery wejścia dla firm, co skutkowało stworzeniem rozbudowanej sieci czegoś, co zostało nazwane konkurencją kooperacyjną (ang. cooperative competition) lub konkuperacją (ang. coopetiton).
Jak wynika z przygotowanego przez PWC 'Global Fintech Report 2019', dla prawie połowy firm z zajmujących się usługami finansowymi oraz z branży mediów i telekomunikacji, rozwiązania FinTech są w pełni osadzone w strategii organizacji, a ponad 90% badanych firm chociaż w minimalnym stopniu posiada wdrożone rozwiązania FinTech w strukturach swojego biznesu. Klienci potrzebują dzisiaj szybkiej i spersonalizowanej usługi lub produktu, a rozwiązania FinTech dostarczają narzędzia pozwalające zrealizować ten cel.
Nie ma więc co dziwić się rosnącemu znaczeniu firm z sektora FinTech. Uważam, że jest to bardzo mocny trend, który przez najbliższe lata będzie kształtował i zmieniał rynek usług finansowych w Polsce i na świecie. W naszym kraju roczny zysk niebankowego sektora fintech wynosi około 500 mln złotych, a liczba zatrudnionych może wynosić nawet 50 000 osób. Postanowiłem przyjrzeć się, co dzisiaj oferują polskie fintechy.
Polskie FinTechy
Podobnie jak w przypadku rozwiązań MarTech, gdzie została stworzona mapa firm oferujących rozwiązania z zakresu marketingowych technologii ('Global MarTech 5000'), tak również w przypadku rozwiązań FinTechowych, mamy możliwość obejrzenia mapy firm oferujących rozwiązania wykorzystujące technologie finansowe, z podziałem na kategorie, charakteryzujące czym firmy się zajmują. Pozwala to lepiej zrozumieć i poznać praktyczną stronę zagadnienia.
Taka mapa dla polskiego rynku, została utworzona przez autorów serwisu cashless.pl, we współpracy z fundacją Fintech Poland. Znajdziemy na niej około 200 firm, oferujących rozwiązania z zakresu technologii finansowych. Firmy te zostały podzielone na 9 kategorii.
Tę mapę - Polskie Fintechy 2019 - można pobrać z serwisu cashless.pl, natomiast jej uproszczoną wersję znajdziesz poniżej:
źródło: Mapa Polskich Fintechów przygotowana przez serwis cashless.pl i Fundację Fintech Poland
Przykłady FinTechów w Polsce
Postanowiłem wybrać od jednej do trzech firm z każdej kategorii i opisać pokrótce, czym zajmują się te firmy oraz co charakteryzuje produkty lub usługi przez nie oferowane.
Kategoria
Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa
W tej kategorii znalazły się firmy, których usługi w różny sposób wspierają właśnie zarządzanie finansami przedsiębiorstwa. Mamy tutaj możliwość skorzystania z usług finansowania online (Brutto), uzyskamy dostęp do zautomatyzowanego internetowego systemu do windykacji (EWINDYKATOR), znajdziemy też internetowy system do zarządzania fakturami przedsiębiorstwa (Chmura Faktur) czy usługi faktoringu (Monevia).
Przykład produktu / usługi z tej kategorii: FINIATA
Więcej o produkcie / usłudze: Usługą, którą znajdziemy w ofercie Finiata Sp. z o.o. i warto na nią zwrócić uwagę, jest FlexKapitał. Jak możemy dowiedzieć się ze strony firmy, to pierwsza w Polsce odnawialna linia finansowa dla firm dostępna w 100% online. Przedsiębiorcy mogą skorzystać z linii kredytowej od 1 000 do 50 000 zł. Wypełnienie wniosku trwa 7 minut, a pieniądze z limitu znajdą się na koncie odbiorcy w ciągu 10 minut. Miesięczny koszt takiej pożyczki zaczyna się od niespełna 3%.
W ofercie Finiata znajdziemy również usługę faktoringu dla firm, a przedsiębiorcy wnioskujący o linię kredytową, mogą skorzystać z darmowej analizy finansowej, opartej na sztucznej inteligencji.
Finiata aktualnie działa w dwóch krajach - Polska i Niemcy - a z jej usług korzysta ponad 38 000 przedsiębiorców (aktualne na dzień publikacji artykułu). Ciekawostką jest, że Finiata swoją działalność rozpoczęła w Niemczech - założona w Berlinie w 2016 roku, by rok później wejść na polski rynek. Aktualnie Polska to główny rynek dla firmy, który przynosi jej aż 95% dochodu. Firma została sklasyfikowana jako polski fintech, ponieważ zgodnie z metodologią tworzenia mapy, za taką firmę uznaje się instytucje, których główna siedziba lub centrum rozwojowe, mieszczą się w Polsce.
Kategoria
Middle lub back office
Do kategorii middle lub back office zostały przypisane firmy oferujące rozwiązania wspierające działalność firm "od zaplecza". Znajdziemy tutaj usługę pozwalającą na tworzenie spersonalizowanych materiałów video i umieszczania na nich danych unikalnych dla konta klienta (Vintom); narzędzie będące uniwersalną elektroniczną skrzynką na dokumenty, do której zyskasz dostęp z portalu bankowości elektronicznej, pozwalającą złożyć oświadczenie czy podpisać umowę, przy gwarancji niezmienności, niezaprzeczalności i bezpieczeństwa wymienionych dokumentów (BankMail). W tej kategorii jest też znany osobom biorącym udział w promocjach bankowych system Autenti, z którego korzysta BNP Paribas, pozwalający na podpisywanie dokumentów przez internet.
Przykład produktu / usługi z tej kategorii: Digital Teammates
Więcej o produkcie / usłudze: "Automatyzujemy nudę w pracy" - tak brzmi hasło, które można znaleźć na stronie głównej firmy z Łodzi. Ich działalność polega na uproszczeniu i automatyzacji żmudnych, powtarzalnych czynności w firmie. Dzięki temu pracownik nie musi wykonywać non stop takich samych zadań, a te funkcje przejmuje Cyfrowy Współpracownik. Z usług firmy korzysta np. mBank. Jak można dowiedzieć się z case study udostępnionego na stronie firmy, dzięki wdrożeniu automatyzacji procesów w mBanku z wykorzystaniem rozwiązań dostarczanych przez Digital Teammates rotacja w zespole spadła z 19% do 9%, zmniejszyły się koszty, możliwości zespołu wzrosły o 30%, a poziom poprawność w procesach wynosi 100%.
Kategoria
Zarządzanie finansami osobistymi
W tej kategorii znalazły się firmy, które w najróżniejszy sposób usprawniają czynności, które bardzo ogólnie można nazwać zarządzaniem finansami osobistymi. Znajdziemy tutaj porównywarki finansowe (Comperia, LepszaOferta.pl), aplikacje do smart shoppingu (Goodie, kekemeke), aplikacje do zarządzania finansami osobistymi (Kontomierz) i wiele innych rozwiązań, mających na celu usprawnić codzienne czynności, związane z zakupami, wyborem produktów (nie tylko finansowych) oraz kontrolą prywatnych finansów.
Przykład produktu / usługi z tej kategorii: mojeID
Więcej o produkcie / usłudze: mojeID jest narzędziem do potwierdzania tożsamości online, w usługach komercyjnych i publicznych. Wykorzystując mojeID, można drogą elektroniczną potwierdzić swoje dane, dzięki czemu nie trzeba udawać się do urzędu, ubezpieczyciela czy dostawcy usług telekomunikacyjnych, żeby zrealizować ten cel. Źródłem danych dla narzędzia są banki, które dysponują zweryfikowanymi informacjami na temat użytkowników i zapewniają im kompleksowa ochronę. Zgody wyrażane są na każdą pojedynczą transakcję, nie ma więc ryzyka związanego z wyrażeniem "zgód ogólnych". Właścicielem usługi mojeID jest Krajowa Izba Rozliczeniowa, dostarczająca też inne przydatne rozwiązania z zakresu wykorzystania technologii w finansach (np. przelewy express elixir).
Kategoria
Pożyczki i kredyty
W kategorii pożyczki i kredyty, w naturalny sposób znalazły się firmy oferujące dostęp do takiego sposobu finansowania, w pełni online. Znajdziemy tutaj zarówno firmy oferujące pożyczki online bezpośrednio (np. Vivus.pl, Superkasa.pl), pożyczki między ludźmi (Finansowo.pl), jak również agregatory pożyczek (Bancovo). Są tu też firmy oferujące nie tylko udzielanie pożyczek w tradycyjnej formie, ale także inne, innowacyjne rozwiązania z zakresu tego rodzaju finansowania. Przykład takiej usługi opisałem poniżej.
Przykład produktu / usługi: Carsmile
Więcej o produkcie / usłudze: Carsmile S.A. to firma, która dostarcza niezwykle ciekawą usługę - możliwość skorzystania z leasingu, jak również najmu nowych samochodów w abonamencie. Carsmile to największa w Polsce platforma online pozwalająca na najem samochodów w abonamencie. W dniu pisania artykułu za pośrednictwem strony zostało sprzedanych ponad 2000 samochodów, w ponad 600 różnych wersjach. Dostępnych jest 30 marek. Cały proces - począwszy od wypełnienia formularza, aż do podpisania umowy - odbywa się w 100% online.
Jest to bardzo innowacyjne rozwiązanie. "Za nowe auto zapłacisz jak za Spotify" - taki nagłówek znajdziemy w artykule Business Insider, który został poświęcony temu startupowi. Uważam, że jest to jedna z najciekawszych marek na mapie Polskich Fintechów. Carsmile to firma, która daje unikalną, przełomową możliwość:
- kupna samochodu (najem długoterminowy lub leasing) w 100% online,
- skorzystania z szerokiej oferty - na stronie znajdziemy ponad 30 marek samochodów!
Kategoria
Insurtech
Do kategorii Insurtech, zostały przypisane firmy zajmujące się rozwiązaniami ubezpieczeniowymi. Znajdziemy tu markę oferującą ubezpieczenia wyświetlacza telefonu (Screenity), dobrze rozpoznawalną na polskim rynku firmę oferującą ubezpieczenia samochodu, domu, turystyczne (Link4) czy też niewielkie urządzenie, przyklejane do przedniej szyby auta, które komunikuje się z aplikacją w telefonie, wykrywa niebezpieczne sytuacje i przekazuje do ubezpieczyciela informacje o zdarzeniu, kiedy takie wystąpi (PZU GO).
Przykład produktu / usługi: hiPRO
Więcej o produkcie / usłudze: hiPRO - jak sami o sobie piszą - hiPRO jest spółką "procesową i technologiczną", która łączy świat ubezpieczeń, banków i instytucji płatniczych. hiPRO jako pierwsza na polskim rynku wprowadziła abonament na ubezpieczenie, oferowany bezpośrednio przez ubezpieczyciela i finansowany przez bank. W założeniu, korzyści odnosi zarówno klient, dla którego jest to wygodny, przejrzysty i bezpieczny sposób zakupu produktów i ich finansowania, jak również ubezpieczyciel i banki, które mają szansę na zwiększenie sprzedaży i obniżenie kosztów.
Kategoria
Cyber-bezpieczeństwo
Cyber-bezpieczeństwo to jedna z najbardziej nielicznie reprezentowanych kategorii, co według mnie zmieni się w najbliższych latach, bo wraz ze wzrostem ilości oraz dostępności rozwiązań FinTech, zwiększy się też zapotrzebowanie na odpowiednie zabezpieczenie realizowanych w ten sposób procesów biznesowych.
Dzisiaj na mapie polskich FinTechów działających w obszarze cybersecurity znajdziemy m.in. firmę oferującą usługę, która zwiększa bezpieczeństwo wykorzystując innowacyjną, wieloczynnikową platformę autoryzacji użytkownika. Zamiast standardowych haseł, rozwiązanie wykorzystuje unikalną technologię audio tokenów (CyberusLabs). Znajdziemy tu też ekspertów od biometrii behawioralnej, dostarczających rozwiązanie, które do autoryzacji użytkownika wykorzystuje cechy behawioralne, oparte na interakcji człowieka z komputerem (Digital Fingerpints). Być może w przyszłości całkiem zapomnimy o korzystaniu z haseł, a ich miejsce zajmą automatyczne i bezpieczniejsze procesy.
Moją uwagę zwróciła firma VoicePIN.COM, którą opiszę w dalszej części.
Przykład produktu / usługi: VoicePIN.com
Więcej o produkcie / usłudze: VoicePIN to firma z Krakowa, która dostarcza rozwiązania związane z wykorzystaniem sterowania głosowego, dla różnego rodzaju aplikacji. Ich technologia jest wykorzystywana m.in. przez Banki: ING, Alior, PZU; Ministerstwo Finansów czy firmę Orange.
Wśród rozwiązań oferowanych przez Voicepin.com znajdziemy:
- Biometria Głosowa - technologia wykorzystywana w procesie autoryzacji użytkownika, która skraca proces logowania oraz zwiększa bezpieczeństwo.
- Wirtualny Agent Dronn - wirtualna persona, reprezentowana przez inteligentny system komputerowy, która komunikuje się z klientem za pomocą głosu i może zastąpić zwykłego konsultanta na infolinii.
- Voice Predictive Analytics - system, który potrafi przewidzieć zachowania klienta oraz tworzyć profile użytkownika. System działa w oparciu o dane BIG DATA z ASR (Automatic Speech Recognition - Automatyczne Rozpoznawanie Mowy); NLP (Natural Language Processing - Przetwarzanie języka naturalnego) i biometrii głosowej. Jak dowiadujemy się na stronie produktu, tego typu analizy pozwalają uzyskać wzrost sprzedaży.
- AntiFraud - system zapobiegający oszustwom - narzędzie, które wykrywa i zwalcza próby nadużyć związanych z systemami głosowymi klientów, jak call center czy infolinia.
Z praktyki wiadomo, że tym systemom czasem jest daleko do doskonałości, często pojawia się też pytanie o to czy maszyny nie zastąpią człowieka. Ja jednak patrzę na to zagadnienie z umiarkowanym optymizmem. Dlaczego? Rozwój tego rodzaju technologii na pewno zwiększy nasze bezpieczeństwo oraz niezwykle ułatwi korzystanie z różnych narzędzi (bezpieczne logowanie bez hasła do różnego rodzaju aplikacji). Jak chodzi o ludzi, to maszyny z pewnością mogą odebrać całą masę powtarzalnej i mało kreatywnej pracy, podczas gdy pracownicy będą mogli zająć się się rozwiązywaniem bardziej skomplikowanych problemów.
Kategoria
Kryptowaluty i blockchain
O rozwiązaniach technologii blockchain można by napisać kilka tomów książki dlatego nie będę poruszał zagadnienia zbyt szczegółowo. W kategorii "kryptowaluty i blockchain" znalazły się przede wszystkim giełdy kryptowalut. Wśród nich jest giełda BitBay.
Przykład produktu / usługi: BitBay
Więcej o produkcie / usłudze: BitBay to według rankingu CoiMarketCap giełda numer 1 w Polsce jak chodzi o handel kryptowalutami. Z giełdy korzysta ponad 800 000 użytkowników, którzy realizują 125 transakcji na minutę. Jest to też jedna z największych giełd cyfrowych walut w Europie. Nad jej działaniem i rozwojem czuwa ponad 200 pracowników.
Kategoria
Płatności
"Płatności" to najbardziej rozbudowana kategoria na całej mapie i w tym miejscu wybrałem aż 3 przykłady produktów lub usług. Ogólnie, są tutaj rozwiązania ułatwiające najróżniejszego rozwiązaniu operacje, które są związane z dokonywaniem i przyjmowaniem płatności.
W tej kategorii znajdziemy markę oferującą automatyczne płatności za autostrady, bez konieczności stania w kolejce (Autopay), popularną usługę pozwalającą na realizację łatwych płatności online tzw. pay by link (Dotpay / eCard), jest możliwość zakupów biletów komunikacji miejskiej online (Urbancard) czy dokonywania szybkich płatności online (Przelewy24). Produkty i usługi, które opisze nieco bardziej szczegółowo to iMoje, SoftPos i BLIK.
Przykład produktu / usługi: iMoje
Więcej o produkcie / usłudze: iMoje, to projekt ING Banku Śląskiego - jest to pierwsza na polskim rynku bramka do płatności internetowych wdrożona przez bank. Jest ona dodatkowo zintegrowana z systemem firmy Twisto, który pozwala na realizację płatności za zakupy, nawet kilkadziesiąt dni po dokonaniu zamówienia. iMoje to laureat nagrody "Projekt Fintech 2019" przyznawanych na gali Cashless Fintech Evening 2019.
Jak usługa iMoje działa w praktyce możemy sprawdzić na stronach sklepów internetowych, które wdrożyły u siebie to rozwiązanie. Tutaj znajdziesz przykładowe sklepy internetowe, korzystające z usługi iMoje: urwis.pl, zadowolenie.pl, alsen.pl, kakto.pl, fera.pl, kwiatowaprzesylka.pl, bestyle.pl, duzekubki.pl. Niewykluczone, że wchodząc na stronę któregoś z wymienionych tutaj sklepów, znajdziesz "przy okazji" jakiś gadżet dla siebie. :)
Przykład produktu / usługi: SoftPos
Więcej o produkcie / usłudze: SoftPos to innowacyjny projekt w zakresie przyjmowania płatności. Jest to aplikacja na smartfony, która pełni rolę terminala płatniczego i umożliwia odbieranie płatności zbliżeniowych na smartfonie, bez konieczności posiadania dodatkowego urządzenia zewnętrznego.
To niezwykle ciekawy pomysł, który w przyszłości może okazać się prawdziwą rewolucją. Być może to był najważniejszy czynnik, dlaczego SoftPos został laureatem fintechowej nagrody Cashless w kategorii Fintech Future.
Z drugiej strony jest to rozwiązanie, które na obecnym etapie posiada dość spore ograniczenia - możliwość przyjmowania płatności tylko do 50 zł oraz zgodność tylko z urządzeniami Samsung S7, S7 Edge lub S8, to dość niewielkie pokrycie zapotrzebowania rynku, co może stanowić barierę dla wielu firm. Pozostaje liczyć, że projekt będzie nadal rozwijany i z czasem stanie się znacznie bardziej dostępny. Właśnie dostępność usługi może być kluczową cechą wpływająca na sukces przedsięwzięcia, czego doskonałym przykładem jest Polski Standard Płatności BLIK.
Przykład produktu / usługi: BLIK
Więcej o produkcie / usłudze: BLIK jest doskonale znany nie tylko uczestnikom promocji bankowych (często warunkiem uzyskania premii promocji jest właśnie konieczność dokonania transakcji bezgotówkowych kartą lub BLIKiem albo wyłącznie BLIKiem) system płatności mobilnych.
BLIK cieszy się ogromną popularnością, dość powiedzieć że jego udział w płatnościach internetowych w trzecim kwartale roku 2019 wyniósł 35%, a to znaczy że BLIK został wykorzystany do płatności częściej niż... karty płatnicze! Tylko w 1 kwartale 2020 roku z BLIKa skorzystaliśmy ponad 77 milionów razy! BLIK to również laureat nagrody Cashless w koronnej kategorii "Fintech Roku".
BLIK to bez wątpienia jedno z najlepiej rozpoznawalnych rozwiązań jak chodzi o Fintechy w Polsce. W najbliższych miesiącach zapowiadany jest dalszy rozwój tego rozwiązania, także poza granicami kraju. Czy kolejne miesiące, przyniosą kolejne rekordy?
Kategoria
Rynki kapitałowe i handel walutami
Last but not least - rynki kapitałowe i handel walutami, to kategoria w której znajdziemy sporo podmiotów zajmujących się niczym innym, jak właśnie handlem i wymianą walut. Są wśród nich Cinkciarz.pl - spółka dająca dostęp do wielowalutowych usług finansowych, internetowe kantory wymiany walut, np. walutomat.pl, internetowykantor.pl, a także platformy crowdfundingowe - wspieramkulture.pl i zrzutka.pl
Przykład produktu / usługi: Patronite
Więcej o produkcie / usłudze: Patronite to platforma, która pomaga utalentowanym twórcom (Autorom) uzyskiwać wsparcie rozwoju ich działalności - zarówno przez "dobre słowo", jak również finansowanie ich działalności przez niezależne osoby (Patronów), którzy w ten sposób wspierają rozwój ich talentów. Patroni, w zamian za wsparcie, uzyskują od Autorów unikalne nagrody oraz oczywiście... satysfakcję. Z kolei Autorzy mogą rozwijać swoją pasję uzyskując comiesięczny, regularny dochód, pozwalający na rozwój ich działalności.
Fintech w Polsce - podsumowanie
Fintechy to zagadnienie tyle ciekawe, co również bardzo złożone. Ten artykuł nie miał na celu kompleksowego przedstawienia całej branży Fintech Polsce, bo ze względu na dynamiczny rozwój rozwiązań oraz zakres działalności firm, jest to zadanie prawdopodobnie niemożliwe do zrealizowania. Ten wpis ma na celu jedynie przybliżenie informacji na temat tego, czym jest FINTECH, przez prezentację wybranych przykładów polskiego fintechu.
FinTech to temat bardzo rozwojowy i perspektywiczny. Należy się spodziewać, że w najbliższych latach nie tylko firm działających w sektorze fintech będzie więcej, ale też skala działania podmiotów w tej branży będzie znacznie większa i jest to trend, który będzie dotyczyć nie tylko polskiego rynku.
O nowościach i innowacjach dotyczących sektora FinTech, szczególnie takich, które będą wykorzystywane w bankowości, dowiesz się z innych artykułów publikowanych w tym serwisie RankingKont.pl.
Przydatne źródła
Źródła wykorzystane w tym artykule:
- Global Fintech Report 2019, PWC https://www.pwc.com/gx/en/industries/financial-services/assets/pwc-global-fintech-report-2019.pdf
- Fintechy w Polsce. Jest dobrze, ale mogłoby być lepiej, Forsal.pl, https://forsal.pl/artykuly/1438748,impact-fintechy-w-polsce-jest-dobrze-ale-mogloby-byc-lepiej.html
- Abandoning your home market is never easy, but sometimes it’s necessary, sifted.eu, https://sifted.eu/articles/finiata-germany-poland-leaving/
- Mapa Fintechów w tym artykule została opracowana przez serwis cashless.pl. Link do źródła.
Więcej przydatnych materiałów oraz newsy dotyczące sektora fintech znajdziesz też na stronach:
https://www.cashless.pl/
https://fintek.pl/
Opracowania i raporty: