Zastrzeżenie a blokada karty płatniczej
Zastrzeżenie karty polega na nieodwracalnym wyłączeniu możliwości autoryzowania jakichkolwiek transakcji z jej użyciem. Po zastrzeżeniu instrument płatniczy staje się bezużyteczny. Aby móc realizować transakcje bezgotówkowe, konieczne będzie zamówienie nowej karty w oddziale banku.
W odróżnieniu od zastrzeżenia banki umożliwiają również blokadę karty, która ma charakter tymczasowy. Kiedy poszczególne rozwiązania będą przydatne?
Różnica mędzy zastrzeżeniem a blokadą karty
W jaki sposób zastrzec kartę do bankomatu?
Zastrzeżenie karty będzie wyglądało nieco inaczej w zależności od tego, czy blokujesz dostęp telefonicznie, czy korzystasz z aplikacji mobilnej swojego banku.
Telefoniczny System Zastrzegania Kart
Jeżeli chcesz zastrzec kartę, możesz skontaktować się bezpośrednio ze swoim bankiem. Wymaga to jednak znajomości numeru kontaktowego lub szukania go w pośpiechu w internecie.
Kto może skorzystać z Telefonicznego Systemu Zastrzegania Kart?
Jak zastrzec kartę korzystając z Systemu?
Nie ma możliwości zastrzeżenia kilku kart jednocześnie (chyba że zostały one wydane przez ten sam bank). Jeżeli w wyniku kradzieży utraciłeś cały portfel, a wraz z nim kilka instrumentów płatniczych, niestety konieczne będzie kilkukrotne połączenie się z systemem. Usługa jest całkowicie bezpłatna. Jedyne koszty, jakie mogą się pojawić, to te, które naliczy twój teleoperator.
System zastrzegania kart działa przez 24 godziny na dobę i można połączyć się z nim, będąc za granicą. Wystarczy jedynie dopisać prefix +48. Jest to szczególnie ważne dla osób, które podróżują często i w obrębie różnych stref czasowych.
Zastrzeganie kart płatniczych jest proste i w dużej mierze odbywa się automatycznie. Pracownik banku poprosi cię jedynie o dane niezbędne do identyfikacji zarówno karty, jak i użytkownika. To może być np. numer karty lub kod CVV, ale także imię i nazwisko, numer PESEL albo data urodzenia.
Zastrzeżenie karty w aplikacji mobilnej
Kartę możesz zastrzec również bezpośrednio w aplikacji mobilnej, potrzebujesz jedynie dostępu do internetu. Odpowiednia opcja znajduje się zwykle w panelu o nazwie “Zarządzanie kartami” lub innej podobnej.

Wystarczy wybrać instrument płatniczy do którego chcesz odciąć dostęp i zatwierdzić dyspozycję. Dana karta stanie się nieaktywna z chwilą zatwierdzenia operacji.
Kto może zastrzec kartę płatniczą?
Zastrzeżenia karty może dokonać przede wszystkim jej użytkownik. Banki przyjmują też zgłoszenia od przypadkowych znalazców instrumentu płatniczego pod warunkiem, że poda on swoje dane identyfikacyjne oraz informacje znajdujące się na karcie.
Niektóre banki dopuszczają możliwość dokonania zastrzeżenia przez osobę trzecią, działającą w imieniu użytkownika karty, np. rodzica. Pracownik poprosi jednak zgłaszającego o podanie jego danych osobowych, a także informacji pozwalających na zweryfikowanie posiadacza karty, np. jego numeru PESEL. Z taką procedurą spotkasz się m.in. w banku Pekao S.A.
Kto odpowiada za nieautoryzowane transakcje po zastrzeżeniu karty płatniczej?
Szybkie zastrzeżenie karty jest istotne, ponieważ minimalizuje ryzyko utraty zgromadzonych na niej środków. Nawet jeżeli złodziej lub przypadkowy znalazca nie zna numeru PIN, może zrealizować transakcje o wartości poniżej 100 zł, które zazwyczaj nie wymagają podania kodu dostępowego.
Równie istotne jest to, że od momentu zastrzeżenia karty odpowiedzialność za wszystkie nieautoryzowane transakcje przechodzi na bank na podstawie art. 46 Ustawy o usługach płatniczych[1].

Zgodnie z ust. 2 wspomnianego artykułu płatnik (czyli posiadacz karty) odpowiada za nieautoryzowane transakcje płatnicze do wysokości równowartości 50 euro w walucie polskiej (na dzień 20 września 2023 roku to kwota około 232 zł), ustalonej przy zastosowaniu kursu średniego NBP z dnia dokonania transakcji, jeżeli była ona skutkiem:
- posłużenia się utraconym przez płatnika albo skradzionym płatnikowi instrumentem płatniczym;
- przywłaszczenia instrumentu płatniczego.
Powyższy przepis oznacza, że bank pokrywa operacje przekraczające równowartość 50 euro.
Nieco inaczej wygląda sytuacja, kiedy płatnik nie miał możliwości stwierdzenia utraty, kradzieży lub przywłaszczenia instrumentu płatniczego przed wykonaniem transakcji płatniczej (art. 46 ust. 2a pkt 1 Ustawy o usługach płatniczych). W tym przypadku odpowiedzialność zostaje przerzucona na bank niezależnie od wartości transakcji. Nie dotyczy to jednak sytuacji, kiedy płatnik działał umyślnie.
Tymczasowa blokada karty
Blokada karty pozwala na zabezpieczenie środków, kiedy idziesz np. na siłownię lub na basen. Z usługi możesz korzystać wielokrotnie i w każdym momencie, a w aplikacjach mobilnych jest ona dostępna pod jednym przyciskiem.
Do odblokowania instrumentu płatniczego niezbędne jest podanie ustawionego wcześniej hasła. Zablokować możesz każdy rodzaj karty:
- debetową;
- kredytową;
Podobnie, jak w przypadku zastrzeżenia karty, blokada uniemożliwia wykonywanie jakichkolwiek transakcji, w tym zbliżeniowych, za pomocą karty wirtualnej oraz w sieci przy użyciu kodu CVC/CVV. Nie pozwala także na wpłacanie lub wypłacanie środków.
Warto wiedzieć jednak, że blokada nie zabezpiecza przed korzystaniem z usługi BLIK, ani nie uniemożliwia wykonywania przelewów.
Na jak długi czas można zablokować kartę?
Maksymalny okres blokady karty wygląda inaczej w poszczególnych bankach. W ING Banku Śląskim wynosi on 30 dni. Po upływie tego terminu bank automatycznie zamknie kartę, jeżeli użytkownik jej nie odblokuje. Z kolei w Banku Millennium maksymalny czas blokady jest wyznaczony datą ważności instrumentu płatniczego.
Próba dokonania transakcji przy użyciu zablokowanej karty spowoduje, że użytkownik otrzyma powiadomienie w aplikacji lub za pomocą komunikatu SMS (takie rozwiązanie zastosował Bank Millennium, pozostałe banki mogą stosować inne kanały komunikacji z klientem).

Źródła wykorzystane do napisania tego artykułu, odwołania
- https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20111991175 [dostęp: 21.09.2023]