Na czym polega zajęcie konta przez urząd skarbowy?
Prawo skarbowe przewiduje dwa rodzaje zajęć wierzytelności:
- zajęcie z rachunku bankowego przez urząd skarbowy działający na podstawie przepisów Ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;
- ustanowienie blokady rachunku bankowego przez bank na żądanie Szefa Krajowej Administracji Skarbowej na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej.
Zajęcie konta przez urząd skarbowy polega na przekazywaniu znajdujących się na nim środków – zarówno bieżących, jak i wpływających (do określonej wysokości) – na rzecz wierzyciela do czasu spłaty zobowiązania.
Z kolei blokada konta to uniemożliwienie dokonywania na nim operacji finansowych.
Kiedy urząd skarbowy może zająć konto bankowe dłużnika?
Zajęcie konta może zostać dokonane wyłącznie w trybie egzekucji administracyjnej. Zgodnie z art. 80 Ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji przesłanką do dokonania zajęcia jest powstanie zaległości podatkowej (z reguły wynikającej z nieterminowej zapłaty podatku dochodowego).
Samo zajęcie jest jednak ostatecznością. W pierwszej kolejności urząd skarbowy ma obowiązek wezwać podatnika do dobrowolnego uregulowania należności.
Ważne!
W sieci możesz znaleźć informacje o tym, że urząd skarbowy ma obowiązek powiadomić cię o zajęciu środków w trybie egzekucyjnym, ale nie jest to prawda. Wspomniany art. 80 Ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji mówi, że obowiązek informacyjny powstaje wyłącznie względem banku.
Inaczej wygląda blokada ustanowiona na żądanie Szefa KAS w trybie art. 119zv Ordynacji podatkowej. W tym przypadku podatnik otrzymuje informacje o blokadzie od banku lub SKOK-u, ale wyłącznie na swój wniosek.
Jak przebiega zajęcie rachunku bankowego przez urząd skarbowy?
Choć urząd skarbowy ma prawo do zajęcia konta, to rachunek zajmowany jest przez komornika po wydaniu przez sąd wyroku stwierdzającego istnienie wymagalnych należności.
Komornik zawiadamia bank o zajęciu wierzytelności pieniężnej obejmującej:
- niezapłacony podatek;
- odsetki od zobowiązania publicznoprawnego;
- koszty egzekucyjne (np. zapytań w systemie OGNIVO czy wysyłki korespondencji do dłużnika).
Warto zaznaczyć, że zajęcie konta przez US polega na zajęciu wierzytelności pieniężnej zobowiązanego z rachunku bankowego do wysokości egzekwowanej należności. Sam rachunek pozostaje otwarty. Dłużnik może więc dysponować dostępnymi środkami, wolnymi ponad zajętą kwotę.
Bank ma obowiązek wstrzymać wypłaty na rzecz dłużnika, a także inne operacje (np. przelewy), jeżeli kolidowałyby one z zajęciem. Dłużnik może negocjować z organem egzekucyjnym warunki zajęcia. Jeżeli uda ci się przekonać komornika, aby zmniejszył kwotę zajęcia, również kwota zajmowana co miesiąc ulegnie zmianie.
Zajęcie rachunku bankowego przez US dotyczy wszystkich środków, które trafiają na konto. Jeżeli wpłacisz na nie gotówkę, komornik przekaże ją do wierzyciela. Co więcej, założenie nowego konta po wszczęciu egzekucji również nie stanowi ochrony przed zajęciem.
Wszyscy komornicy mają dostęp do systemu OGNIVO. Za jego pośrednictwem mogą skierować zapytanie do poszczególnych banków o konkretnych dłużników. Każda wysyłka takiej wiadomości jest płatna, a jej koszty pokrywa dłużnik.
Ile wynosi kwota wolna od zajęcia?
Zajęcie egzekucyjne rachunku bankowego nigdy nie może przekroczyć określonego pułapu, nawet jeżeli zadłużenie jest duże, a zgromadzone na rachunku środki – skromne. Granicę zajęcia wskazuje art. 54 Ustawy prawo bankowe.
Zgodnie z tym przepisem środki pieniężne zgromadzone na rachunkach bankowych są wolne od zajęcia na podstawie sądowego lub administracyjnego tytułu wykonawczego w każdym miesiącu kalendarzowym, w którym obowiązuje zajęcie, do wysokości 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Kwota wolna od zajęcia egzekucyjnego
Kwota wolna od zajęcia wynosi 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę.
W przypadku pracowników zatrudnionych na część etatu kwotę wolną oblicza się proporcjonalnie. Od 1 lipca 2023 r. minimalna kwota wynagrodzenia to 3 600 zł brutto (około 2 800 zł netto). Jeżeli otrzymujesz minimalne wynagrodzenie, do twojej dyspozycji pozostanie 2 100 zł netto.
Warto wskazać, że zgodnie z art. 81 §4 Ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji zajęcie nie obejmuje:
- wypłat na bieżące wynagrodzenia za pracę;
- alimentów;
- rent o charakterze alimentacyjnym zasądzonych tytułem odszkodowania.
Jeżeli kwota wolna od zajęcia zostanie wyliczona nieprawidłowo, dłużnik może kierować swoje roszczenia bezpośrednio do banku lub SKOK-u, ale nie do komornika. Dochodzenie roszczeń następuje na drodze cywilnoprawnej przed sądem powszechnym. Aby bank uwzględnił ograniczenie zajęcia, dłużnik musi przedstawić wiarygodny dowód w postaci listy płac albo wyroku sądowego zasądzającego alimenty lub rentę.
Jak długo trwa zajęcie rachunku bankowego?
Zajęcie rachunku bankowego trwa tak długo, jak długo istnieje zaległe zobowiązanie. Dopiero jego spłata lub umorzenie uzasadnia zakończenie działań egzekucyjnych. Jeżeli dłużnik wykaże, że ze swoich pieniędzy musi płacić np. alimenty lub opłacać wynagrodzenie pracowników, czas zajęcia konta ulegnie przedłużeniu.
Aby uniknąć zajęcia rachunku bankowego przez organ egzekucyjny, należy pamiętać o terminowym opłacaniu podatków. W razie powstania zaległości warto uregulować ją jak najszybciej, zanim fiskus sięgnie po ostateczne środki.
