Na czym polega podatek dochodowy?
Podatek dochodowy to rodzaj zobowiązania, które obciąża wszystkich podatników. Płacą go zarówno przedsiębiorcy indywidualni, którzy zarejestrowali firmę w CEIDG, jak i spółki prawa handlowego. Podatek PIT obciąża również osoby, które świadczą swoje usługi na innej podstawie, np. umowy o pracę albo kontraktów cywilnoprawnych (umowa o dzieło, umowa zlecenie).
Źródłem opodatkowania w podatku dochodowym jest przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania, czyli dochód.
Terminowa zapłata podatku jest bardzo ważna. W przypadku opóźnień podatnik musi liczyć się z nałożeniem na niego kary grzywny.
Rodzaje podatku dochodowego
W Polsce obowiązują dwa rodzaje podatku dochodowego – PIT oraz CIT – uregulowane przez odpowiednie akty prawne.
Podatek PIT płacą przede wszystkim indywidualni przedsiębiorcy, a także wspólnicy spółek jawnych i partnerskich.
Podatek CIT obciąża przede wszystkim spółki kapitałowe (spółkę z o.o., spółkę akcyjną i prostą spółkę akcyjną) oraz spółkę komandytowo-akcyjną, a po spełnieniu określonych warunków również spółki komandytowe.
W spółce, która wypłaca swoim wspólnikom dywidendę, tak naprawdę pojawi się podwójne opodatkowanie:
- spółka zapłaci CIT;
- zyski wspólników będą opodatkowane PIT.
Stawki podatku dochodowego
PIT i CIT różnią się przede wszystkim stawką podatku. W przypadku PIT obecnie wynosi ona 12% (do niedawna było to 17%).
W przypadku CIT sprawa jest bardziej skomplikowana, ponieważ ustawodawca przewidział wartość bazową i preferencyjną. Bazowy CIT wynosi 19%. Stawka preferencyjna to 9%, ale mogą skorzystać z niej wyłącznie podmioty, które mają status małego podatnika CIT. Dotyczy on spółek, których przychody nie przekraczają równowartości 2 milionów euro (około 9 milionów złotych).
Większość początkujących przedsiębiorców, którzy wybrali formę spółki prawa handlowego objętej CIT, będzie automatycznie klasyfikowana jako mali podatnicy CIT. Ustawa przewiduje jednak w tym zakresie szereg wyjątków. Z ulgi nie skorzystają m.in. podatnicy prowadzący indywidualną działalność gospodarczą albo spółkę osobową, którzy dokonali przekształcenia w podmiot objęty CIT (np. z JDG w jednoosobową spółkę z o.o.). Karencja w takim przypadku wynosi 2 lata.
Terminy zapłaty podatku dochodowego
Podatek dochodowy powinien być płacony w terminach wynikających z obowiązujących przepisów. Terminy te są uzależnione od wybranej formy opodatkowania.
- Podatnicy, którzy wybrali zasady ogólne, podatek liniowy albo ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, rozliczają zaliczki do 20. dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni.
- Podatnicy, którzy wybrali kartę podatkową, rozliczają się do 7. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni (nie dotyczy nowych przedsiębiorców, którzy nie mogą już wybrać karty podatkowej).
- Podatek CIT należy rozliczyć do 31 marca danego roku podatkowego.
Ciekawostka - przypadek wydłużonego termin zapłaty CIT w 2023 r.
Podatek dochodowy – zarówno PIT, jak i CIT – należy wpłacić na mikrorachunek podatkowy podatnika. Przesłanie stosownej kwoty na konto urzędu skarbowego nie jest równoznaczne z uregulowaniem zobowiązania.
Kary za opóźnienia w zapłacie podatku dochodowego
Zgodnie z przepisami kodeksu karnego skarbowego, podatnik, który uporczywie nie wpłaca w terminie zobowiązania podatkowego, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe. Sąd może odstąpić od nałożenia sankcji, jeżeli podatek zostanie zapłacony w całości przed wszczęciem postępowania karnoskarbowego.
