Jak ubiegać się o dotacje z Unii Europejskiej na prowadzenie działalności gospodarczej?

Wysokość dofinansowania na działalność gospodarczą jest uzależniona od założeń danego projektu i może wynosić 40 tys. zł, a nawet kilkaset tysięcy złotych lub więcej. 

Znajdziesz jednak i takie projekty, gdzie wsparcie wyniesie niewiele ponad 20 tys. zł.

Za kwotę dotacji możesz wyposażyć biuro, kupić oprogramowanie lub sfinansować szkolenia zwiększające twoje kwalifikacje. Na początku przygody z biznesem zebranie potrzebnej kwoty mogłoby zająć ci sporo czasu, dlatego zdecydowanie warto postarać się o wsparcie. Dzięki temu będziesz mógł obsłużyć większą liczbę klientów czy przyjąć bardziej wymagające zlecenia.

Szczegóły dotyczące dotacji unijnych znajdziesz na stronach internetowych Wojewódzkich Urzędów Pracy. To właśnie te instytucje współpracują z tzw. beneficjentami, czyli firmami wspierającymi przedsiębiorców. Oferty są umieszczane również w wyszukiwarkach: Mapa dotacji UE oraz Wyszukiwarka Dotacji. Dostęp do dotacji mają wszystkie osoby, które spełniają założenia danego projektu. Zwykle jednak w pierwszej kolejności aktywizowane są osoby znajdujące się w trudnej sytuacji życiowej, czyli bezrobotni, osoby w podeszłym wieku czy niepełnosprawne.

Dotacje unijne są współfinansowane przez struktury wspólnotowe w ramach polityki spójności Unii Europejskiej.

Jako przykład podajmy projekt realizowany na przestrzeni kilku ubiegłych lat przez Wojewódzkie Urzędy Pracy w Łodzi – „Przepis na biznes – wsparcie mieszkańców obszaru rewitalizacji Miasta Łodzi”. Był on skierowany do następujących grup osób:

• osób w wieku powyżej 50. roku życia;
• kobiet;
• osób z niepełnosprawnością;
• osób długotrwale bezrobotnych;
• osób o niskich kwalifikacjach;
• bezrobotnych mężczyzn w wieku 30–49 lat, którzy nie należeli do żadnej z powyższych grup (ich udział w całym projekcie nie mógł przekroczyć 20%).

W ramach projektu można było liczyć na wsparcie szkoleniowo-doradcze, dotację na rozpoczęcie działalności gospodarczej oraz finansowe wsparcie pomostowe.

Każda firma, która podpisała z urzędem pracy umowę o partycypację w udzieleniu dotacji, samodzielnie określa nie tylko warunki przyjęcia do projektu, ale również jego cele i założenia. Aby zwiększyć swoje szanse na otrzymanie jak największej liczby punktów, upewnij się, że twój pomysł na działalność gospodarczą jest zbieżny z założeniami projektu.

Organizator nie musi dokładnie określać rodzaju działalności, na jaką ma zostać przyznane dofinansowanie, ale może oczekiwać, że zostanie ona zarejestrowana na obszarze określonego województwa. W takiej sytuacji nie ma znaczenia, czy planujesz otworzyć własną piekarnię, czy software house tak długo, jak siedziba firmy będzie zgodna z wymaganiami regulaminu.

Warunków uniemożliwiających ubieganie się o dotację unijną zwykle jest kilkanaście. Sprawdź, czy żaden z nich cię nie dotyczy.

Proces pozyskiwania dotacji może wymagać obecności poręczycieli z określonym pułapem zarobków, a także wykazania wkładu własnego.

Jeżeli znalazłeś projekt, który wydaje ci się interesujący, kolejnym krokiem jest ukończenie szkolenia w zakresie opracowywania biznesplanów oraz sporządzenie takiego dokumentu. Warto zrobić to dokładnie, ponieważ uchybienia formalne będą skutkowały pozostawieniem wniosku bez rozpoznania.

Pamiętaj, że o wszystkie szczegóły dowiadujesz się bezpośrednio u organizatora projektu, mimo że na początku informacji zasięgałeś ze strony urzędu pracy. Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości dotyczące przejrzystości regulaminu czy warunków ubiegania się o dotację, etap poprzedzający złożenie wniosku jest dobrym momentem, aby je wyjaśnić.

Biznesplan to fundament, na którym opiera się twój wniosek o udzielenie dotacji, dlatego przyjrzymy mu się bliżej. Dobry biznesplan nie lokuje twojej firmy w próżni, ale umiejscawia ją w określonym otoczeniu obejmującym m.in. potrzeby odbiorców oraz potencjalną konkurencję.

Biznesplan musi być konkretny i precyzyjny, nie ma w nim miejsca na „lanie wody”. Wiele regulaminów wskazuje wprost maksymalną liczbę stron takiego dokumentu, np. 30 stron czcionką o rozmiarze 10. Przekroczenie tego limitu zostanie uznane za błąd.

Beneficjent dokonuje formalnej i merytorycznej oceny wniosku o dotację oraz biznesplanu. Etap formalny obejmuje przede wszystkim sprawdzenie kompletności dokumentu, ocenę załączników, podpisów i wypełnienia formularzy.

Upewnij się, że twój wniosek zawiera wszystkie strony, wydrukowane prawidłowo i w sposób czytelny. Nie ryzykuj, że dokument zostanie odrzucony przez trywialne błędy wynikające z braku staranności.

Ocena merytoryczna wniosku jest bardziej skomplikowana i polega na analizie złożonego biznesplanu.

Beneficjent bazuje przede wszystkim na tym dokumencie, dlatego tak ważne jest, aby sporządzić go w sposób prawidłowy. Ocena biznesplanu jest dokonywana w oparciu o kryteria ogólne i szczegółowe. Do kryteriów ogólnych zalicza się m.in. racjonalność założeń, potencjał początkowy, efektywność kosztowa i zgodność ze zdefiniowanymi potrzebami.

Jeżeli wniosek o dotację zostanie odrzucony, zwykle wnioskodawca ma możliwość skorzystania z procedury odwoławczej. Skargę składasz bezpośrednio do organizatora projektu. Jej przedmiot może dotyczyć zarówno zbyt niskiej kwoty finansowania, nieprawidłowej oceny kryteriów wniosku, jak i zmian wprowadzonych przez oceniających w biznesplanie.

Dofinansowanie z tytułu działalności gospodarczej jest przeznaczone na rozkręcenie biznesu i właśnie tak powinieneś wykorzystać otrzymaną kwotę. Kiedy już otrzymasz przelew na konto we wskazanej wysokości, pierwszym krokiem powinna być rejestracja firmy w CEIDG, chyba że skorzystałeś z dotacji dla osoby już prowadzącej działalność. Jako początkujący przedsiębiorca możesz skorzystać z szeregu ulg i zwolnień ZUS, więc opłata składek nie będzie na początku znacznym obciążeniem.

Następnie trzeba rozliczyć dotację, czyli przedstawić faktury na wszystkie aktywa, które zostały nabyte w zamian za otrzymane środki unijne. Im więcej drobnych zakupów zrobisz, tym bardziej pracochłonne będą formalności. Dlatego, zamiast wyposażać biuro w meble, drukarkę i kupować telefon na firmę, możesz zrobić pojedyncze, duże zakupy, np. na stację roboczą dla branży IT czy drukarkę 3D dla branży produkcyjnej. Jedna faktura to znacznie mniej formalności niż kilkanaście czy kilkadziesiąt rachunków.

Bezzwrotna dotacja na założenie działalności gospodarczej to realna pomoc dla młodego przedsiębiorcy. W praktyce niewiele osób zaczynających własny biznes ma odłożone środki, które pozwalają na względnie szybki rozwój firmy. Najczęściej ze względu na brak historii kredytowej nie mogą oni też liczyć na udzielenie finansowania dłużnego w postaci kredytu lub pożyczki.

Po otrzymaniu dotacji możesz od razu zainwestować w konkretne aktywa. Nie musisz martwić się o zwrot środków. Wadą tego rozwiązania jest mała elastyczność, jeżeli chodzi o przeznaczenie środków. Możesz wydatkować je wyłącznie na środki trwałe wymienione w biznesplanie. Dla porównania kredyt wydatkujesz na to, czego aktualnie potrzebujesz.

Jeśli ubiegasz się o przyznanie dotacji, sprawdź w regulaminie Beneficjenta, czy nie wymaga on wykazania ciągłości prowadzenia działalności np. przez 12 miesięcy. W takiej sytuacji likwidacja firmy przed upływem czasu będzie skutkowała koniecznością zwrotu kwoty dofinansowania.

Jeszcze kilka lat temu dotacje można było otrzymać znacznie łatwiej. Obecnie zakwalifikowanie się do projektu wymaga spełnienia szeregu warunków. Choć prawidłowe złożenie wniosku, a zwłaszcza sporządzenie biznesplanu, może wydawać się skomplikowane, naszym zdaniem zdecydowanie warto spróbować powalczyć o finansowanie z budżetu Unii Europejskiej. To „darmowe” pieniądze, które mogą pracować na twój sukces.