ranking kont - logo serwisu
ikona kalendarza - obrazek
30/08/2023

Czy zatrudnienie emeryta lub rencisty się opłaca?

obrazek przedstawia emeryta, który trzyma plik dokumentów, co symbolizuje temat artykułu
Według danych ZUS największy odsetek emerytur to świadczenia w wysokości od 2 200 do 2 600 zł. Średnia wysokość świadczenia wynosi ok. 3 500 zł 1. W dobie rosnącej inflacji i wysokich cen emerytury często ledwie starczają na życie, dlatego wiele osób decyduje się na kontynuowanie zatrudnienia i pobieranie wynagrodzenia pomimo osiągnięcia wieku emerytalnego. Czy zatrudnienie pracownika, który uzyskał już prawo do emerytury lub renty się opłaca?
ikona - podsumowanie
Najważniejsze informacje:
  • Zatrudniając osoby na emeryturze, pracodawca zyskuje doświadczonych członków zespołu. Zatrudnienie seniora wiąże się też z korzyścią w postaci mniejszych kosztów prowadzenia działalności.
  • Pracodawca ma obowiązek traktować zatrudnionego emeryta tak samo, jak wszystkich innych pracowników.
  • Emeryci i renciści mogą być zatrudnieni na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej.
  • Trwają prace nad ustawą dot. aktywizacji emerytów. Firma, która będzie chciała taką osobę zatrudnić, będzie mogła liczyć na dofinansowanie.

Co zyskuje pracodawca, zatrudniając emeryta?

plus - ikona przezroczysta
  • Zatrudnienie doświadczonego pracownika
  • Szansa na uniknięcie zapłaty składek
  • Możliwość uzyskania dofinansowania

Praca na emeryturze to nie tylko dodatkowa pensja dla pracownika, ale też wymierne zyski dla pracodawcy. Przede wszystkim zyskuje on członków zespołu z ogromnym, często kilkudziesięcioletnim doświadczeniem zawodowym w danej branży. Jeżeli uda się zlikwidować lukę pokoleniową (ang. generation gap), możliwe jest podwyższenie rentowności zakładu, ponieważ osoby młode, które często dysponują świetnym przygotowaniem teoretycznym, mają szansę w krótszym czasie opanować praktykę.

Zatrudnienie emeryta czy rencisty to także szansa na uniknięcie obowiązku zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne i składki na ubezpieczenie zdrowotne. Wielu pracujących emerytów świadomie wybiera umowę o dzieło, ponieważ tak długo, jak świadczenie socjalne jest wypłacane, osoba zachowuje prawo do opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych, a jednocześnie otrzymuje wyższą pensję „na rękę”.

Kolejnym profitem dla pracodawcy jest możliwość uzyskania dofinansowania, jeżeli pracownik zostanie zatrudniony w ramach programu wsparcia. Przykładem takiej aktywizacji seniorów był program „Dobry pracownik nie ma wieku”, realizowany przez warszawski Urząd Pracy i finansowany ze środków Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Inne rządowe inicjatywy, które uwzględniają zwiększenie aktywności osób w podeszłym wieku, to np. Senior Plus oraz Aktywni Plus.

Obowiązki pracodawcy związane z zatrudnieniem emeryta lub rencisty

Jednak zatrudnienie emeryta lub rencisty nakłada na pracodawcę szereg obowiązków. Przede wszystkim w przypadku umowy o pracę należy zgłosić pracownika w systemie ubezpieczeń społecznych oraz odprowadzać za niego składki ZUS niezależnie od wymiaru czasu i systemu pracy przyjętych w zakładzie.

ikona - strzałka

Pracodawca ma obowiązek odprowadzać składki na fundusz pracy i fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych, ale tylko jeśli pracownik nie przekroczył określonej granicy wieku - 60 lat w przypadku mężczyzn oraz 55 lat w przypadku kobiet.

Obok składek należy uwzględnić opłacanie zaliczek na podatek dochodowy.

Niezależnie od obowiązku wobec ZUS-u pracodawca musi przestrzegać zasady równouprawnienia w zatrudnieniu i unikać dyskryminacji. Warunki równego zatrudnienia w zakładzie pracy zostały opisane w rozdziale 2a Kodeksu pracy i obejmują równorzędne traktowanie w zakresie:

  • nawiązania i rozwiązania stosunku pracy;
  • warunków zatrudnienia;
  • awansowania;
  • dostępu do szkoleń w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych.

Oczywiście senior otrzymuje też prawo do urlopu i wynagrodzenia adekwatnego do wykonywanej pracy i posiadanego doświadczenia. Zatrudnienie emeryta lub rencisty na podstawie umowy cywilnoprawnej pociąga więc za sobą określone obowiązki pracodawcy, ale jest ich nieco mniej.

Na jakiej podstawie można zatrudnić emeryta lub rencistę?

Pracownika w wieku emerytalnym można zatrudnić tak jak każdą inną osobę – na podstawie umowy o pracę, umowy o dzieło albo umowy zlecenie. W każdym z tych przypadków pracodawca powinien pamiętać o swoich obowiązkach względem organu rentowego oraz urzędu skarbowego.

ikona - nowoczesny nagłówek

Umowa o pracę

Umowa o pracę jest najbardziej rozbudowanym modelem zatrudnienia, który wiąże się z wieloma prawami dla pracownika oraz licznymi obowiązkami po stronie pracodawcy. Jeżeli firma rozwiązała z pracownikiem umowę, a następnie ponownie go zatrudniła, pracodawca ma obowiązek zgłosić pracownika do ZUS-u na formularzu ZUS ZUA, ale już z innym kodem ubezpieczenia, w ciągu 7 dni od dnia podjęcia zatrudnienia.

W sytuacji, gdy wraz z wynagrodzeniem pracownik pobiera świadczenie emerytalne, kwota wolna od podatku jest uwzględniana przy pobieraniu zaliczek na podatek dochodowy od świadczenia emerytalnego, a nie wynagrodzenia.

Seniorzy, którzy zrezygnowali czasowo z pobieranego świadczenia, mają też prawo do ulgi podatkowej (tzw. PIT Zero). Polega ona na wyłączeniu obowiązku podatkowego względem dochodów z pracy na etacie, na zlecenie, działalności gospodarczej oraz zasiłków macierzyńskich do kwoty 85 528 zł rocznie. Senior będzie musiał płacić podatek dopiero po przekroczeniu tej kwoty.

ikona - nowoczesny nagłówek

Umowa zlecenie

Zleceniobiorcy z ustalonym prawem do emerytury lub renty podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu, jeżeli nie pozostają jednocześnie w stosunku pracy. W tym przypadku do zakładu ubezpieczeń społecznych należy też odprowadzać obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne. Ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne.

Umowa zlecenie dla emeryta pociąga za sobą również obowiązek płacenia składek na fundusz pracy oraz fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych, chyba że pracownik osiągnął odpowiedni wiek – podobnie jak w przypadku umowy o pracę. Zleceniobiorcy przysługuje prawo do minimalnego wynagrodzenia według obowiązujących przepisów.

Nieco inaczej wygląda sytuacja seniora zatrudnionego jednocześnie w innej firmie na umowę o pracę. Jeśli wynagrodzenie z tego tytułu jest równe przynajmniej płacy minimalnej, zleceniodawca opłaca jedynie ubezpieczenie zdrowotne. Jeżeli umowa o pracę oraz zlecenie są wykonywane na rzecz tego samego pracodawcy, firma jest zobowiązana do opłacania składek w pełnej wysokości.

Nowe korzyści płynące z zatrudniania seniorów?

Z danych ZUS-u wynika, że w 2022 roku w Polsce pracowało ponad 800 tys. emerytów. W rządzie trwają prace nad nową ustawą – przewiduje ona dofinansowanie zatrudnienia osób bezrobotnych, które osiągnęły wiek emerytalny.

Firma, która chce zatrudnić seniora, nie tylko zyska oszczędności w zakresie składek, ale być może będzie mogła liczyć na ulgę w wysokości do 50% minimalnego wynagrodzenia pracownika. Aby z niej skorzystać, musiałaby zatrudniać seniora przez kolejnych 36 miesięcy – 24 miesiące otrzymywania wsparcia oraz 12 miesięcy po tym okresie.

Obecne przepisy pozwalające na pracę osób, które osiągnęły wiek emerytalny, przewidują kilka możliwości zatrudniania seniorów. Dodatkowe rozwiązania wprowadza ustawa, która zakłada dofinansowanie zatrudnienia osób bezrobotnych. Jeżeli szukasz sposobów na oszczędności w firmie, rekrutacja osób w podeszłym wieku może być dobrym kierunkiem.

Szukaj artykułów i porad
O temacie opowiedział:
Maciej Szukała - autor w serwisie Rankingkont.pl
Maciej Szukała
Jestem copywriterem specjalizującym się w tworzeniu treści o tematyce prawniczej, biznesowej i ekonomicznej. Z wykształcenia jestem prawnikiem uprawnieniami radcy prawnego.
Dalsza lektura:
obrazek przedstawia wyraz podatek napisany po angielsku, co przykuwa uwagę czytelników szukających informacji na temat firmy bez vat

Firma bez VAT - kiedy jest to możliwe?

PRZECZYTAJ PORADNIK → 
przedsiębiorca z tabletem - zastanawiający się na czym polega ryczałt

Na czym polega ryczałt od przychodów ewidencjonowanych?

PRZECZYTAJ PORADNIK → 
koszty jednoosobowej działalności gospodarczej

Koszty prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej. Z czym musisz się liczyć?

PRZECZYTAJ PORADNIK → 
chevron-down