Komu przysługują stypendia studenckie?
Przepisy regulujące sektor szkolnictwa wyższego przewidują szereg stypendiów, a każde z nich jest przyznawane po spełnieniu innych przesłanek. Świadczenia nie wykluczają się też wzajemnie, więc możesz ubiegać się o kilka stypendiów równolegle, o ile spełniasz określone warunki.
Łączna kwota otrzymywanych stypendiów nie może jednak przekroczyć wartości, która jest uzależniona od wynagrodzenia przewidzianego dla stanowiska profesora (38% wynagrodzenia profesora, czyli około 2 500 zł). Dokładną wysokość każdego stypendium określa każda uczelnia indywidualnie. Część placówek wprowadza również stypendia kilkustopniowe (np. 3-stopniowe stypendium rektora na Politechnice Opolskiej).
Szczegółowe informacje na temat stypendiów znajdziesz na stronie internetowej danej uczelni lub w Biuletynie Informacji Publicznej.
Ważne
O przyznanie stypendium nie mogą jednak ubiegać się osoby, które otrzymały już tytuł licencjata, magistra lub inżyniera i zaczynają studia po raz kolejny. Dotyczy to również tytułów równoważnych, które zostały przyznane przez uczelnie zagraniczne.
Jakie są rodzaje stypendiów?
Jako student masz prawo ubiegać się o kilka rodzajów stypendiów. Poniżej znajdziesz krótkie omówienie każdego z nich.
Stypendium rektora
Stypendium rektora jest przyznawane dla studentów, którzy wyróżniają się dobrymi wynikami w nauce, osiągnięciami naukowymi, artystycznymi lub sportowymi. Może na nie liczyć nie więcej niż 10% osób studiujących na danym kierunku studiów. Wysokość stypendium rektora różni się w zależności od uczelni i zazwyczaj mieści się w przedziale od kilkuset złotych do kwoty nieznacznie przekraczającej 1000 zł.
Porównaj najlepsze konta
Otwierając konto w banku dla studenta możesz zyskać premię na start.
Aby otrzymać stypendium rektora, musisz zebrać punkty przyznawane za konkretne osiągnięcia. Oprócz bardzo dobrych wyników w nauce znaczenie mają również takie aktywności, jak:
- publikacja w czasopiśmie naukowym lub materiałach konferencyjnych;
- autorstwo książki naukowej, monografii lub rozdziału;
- czynny udział w konferencji;
- osiągnięcia sportowe lub artystyczne (im wyższa ranga wydarzenia, tym niższa pozycja laureata będzie punktowana).
Punkty za oceny przyznaje się, mnożąc ich średnią przez współczynnik równy 10.
Obligatoryjne stypendium rektora otrzymują studenci 1 roku studiów, którzy są laureatami lub finalistami olimpiad albo medalistami we współzawodnictwie sportowym przynajmniej o tytuł Mistrza Polski. Nie zajmują oni również miejsc we wspomnianym 10-procentowym limicie.
Stypendium socjalne
Stypendium socjalne jest przyznawane studentom znajdującym się w ciężkiej sytuacji materialnej, których miesięczny dochód na osobę w rodzinie nie przekracza ustalonego przez uczelnię progu. Próg kwotowy ustala rektor w porozumieniu z samorządem studenckim. Kwota tego świadczenia jest co roku waloryzowana i obecnie wynosi około 1700–1900 zł.
Dochodów nie muszą wykazywać osoby, które samodzielnie utrzymują gospodarstwo domowe, a także spełniają jeden z ustawowych warunków (m.in. pozostają w związku małżeńskim lub mają na utrzymaniu dzieci niepełnoletnie, uczące się do 26 roku życia lub niepełnosprawne bez względu na wiek).
Stypendium socjalne może być przyznane w wysokości bazowej lub zwiększonej. Podwyższone świadczenie przysługuje ci, jeśli znajdujesz się w trudnej sytuacji materialnej z tytułu pobytu w domu studenckim lub innym obiekcie, a codzienny dojazd z miejsca stałego zamieszkania uniemożliwiałby lub znacznie utrudniał naukę albo wychowanie dziecka.
Stypendium dla osób niepełnosprawnych
Stypendium dla osób niepełnosprawnych jest przyznawane osobom, które legitymują się jednym z następujących dokumentów:
- orzeczenie o przyznaniu grupy inwalidzkiej;
- orzeczenie lekarza orzecznika ZUS;
- orzeczenie o długotrwałej lub stałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym.
O to świadczenie możesz ubiegać się bez względu na wysokość dochodu, ale musisz przedstawić jedną z wymienionych wyżej decyzji.
Nawet jeśli masz bardzo bogatą historię leczenia, ale np. lekarz orzecznik nie stwierdził niezdolności do pracy, stypendium nie będzie ci przysługiwało. Wysokość tego stypendium często zależy od stopnia niepełnosprawności i może wynosić od 1 000 do 2 000 zł.
Zapomoga
O zapomogę może ubiegać się student, który znalazł się przejściowo w trudnej sytuacji życiowej. Nie musi mieć ona charakteru losowego (np. katastrofa naturalna, śmierć żywiciela rodziny). Może to być również zdarzenie, którego się spodziewasz, np. narodziny dziecka.
Poza stypendiami finansowanymi przez ministerstwa, prawo o szkolnictwie wyższym przewiduje też stypendium organizowane przez jednostkę samorządu terytorialnego (np. gminę) oraz osobę fizyczną lub prawną (np. firmę prywatną). Sprawdź, czy twoja uczelnia partycypuje w takich programach. Zwłaszcza dla firm to opłacalna opcja, ponieważ pieniądze przeznaczone na stypendia i staże dla osób, które później zostaną zatrudnione, mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu.
Warto wiedzieć
Jak odwołać się od decyzji odmawiającej przyznania stypendium?
Ubiegając się o stypendium, składasz wniosek, który wszczyna postępowania administracyjne kończące się wydaniem decyzji. Masz prawo się od niej odwołać, jeżeli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem, ponieważ nie otrzymałeś stypendium lub jest ono zbyt niskie.
Odwołanie należy złożyć do Wyższej Komisji Stypendialnej za pośrednictwem Uczelnianej Komisji Stypendialnej. Termin na wniesienie odwołania wynosi 14 dni od doręczenia decyzji. Możesz to zrobić na piśmie, ale wiele uczelni umożliwia już wniesienie odwołania w formie elektronicznej przez ePUAP. Dochowanie jednej z tych form jest bardzo ważne. Jeżeli po prostu wyślesz odwołanie na maila, zostanie ono pozostawione bez rozpoznania.
W treści odwołania napisz, dlaczego nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem. Najlepiej załącz konkretne dokumenty, które potwierdzają twoje stanowisko, np. zaświadczenie o dochodach.
Jeśli uważasz, że twoje argumenty są słuszne, ale odwołanie nie przyniosło skutku, masz prawo wnieść skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego.
Odpowiedzi na pytania dotyczące stypendiów
Masz wątpliwości co do stypendiów studenckich? Przygotowaliśmy dla ciebie odpowiedzi na kilka pytań.
Poszczególne stypendia są przyznawana po spełnieniu różnych przesłanek. Mogą to być np. dobre wyniki w nauce, ciężka sytuacja materialna lub niepełnosprawność. Masz prawo łączyć ze sobą różne rodzaje stypendiów.
Aby prawidłowo obliczyć wysokość stypendium, zacznij od lektury regulaminu przyznawania świadczeń, który jest dostępny na każdej uczelni. Znajdziesz w nim zasady wyliczania wysokości stypendium oraz aktualne kwoty.
Świadczenia pomocy materialnej, w tym stypendia dla studentów, nie są wliczane do dochodu rodziny. Należy je pominąć przy ustalaniu uprawnień do stypendium socjalnego.
