Warunki dostępu do konta mieszkaniowego
Zasady funkcjonowania konta mieszkaniowego regulują przepisy Ustawy o pomocy państwa w oszczędzaniu na cele mieszkaniowe.
Możesz otworzyć konto mieszkaniowe, jeśli spełnisz warunki wymienione w art. 3 ustawy:
- nie posiadasz prawa własności lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego;
- nie przysługuje ci spółdzielcze prawo własnościowe do lokalu lub domu;
- na twoją rzecz nie jest prowadzone inne konto mieszkaniowe lub lokata mieszkaniowa, chyba że zostały one zlikwidowane przed osiągnięciem przez ciebie pełnoletniości i bez wypłacania premii mieszkaniowej;
- w dniu zawarcia umowy o prowadzenie konta mieszkaniowego miałeś więcej niż 13, ale mniej niż 45 lat.
Ustawodawca premiuje także duże rodziny i spadkobierców, którzy nabyli nieruchomość w drodze dziedziczenia. Warunek nieposiadania prawa własności lub spółdzielczego prawa do lokalu albo domu uważa się za spełniony, jeżeli zamieszkujesz wraz z przynajmniej dwójką dzieci w lokalu własnościowym lub stanowiącym prawo spółdzielcze – pod warunkiem że jego powierzchnia nie przekracza wartości wskazanej w ustawie. Jest to odpowiednio:
- 50 m2 przy dwójce dzieci;
- 75 m2 przy trójce dzieci;
- 90 m2 przy czwórce dzieci;
- bez limitu powierzchniowego przy piątce i większej liczbie potomstwa.
Ta sama zasada obowiązuje, jeżeli:
- nabyłeś lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny w drodze dziedziczenia w okresie prowadzenia konta mieszkaniowego;
- odziedziczyłeś nie więcej niż 50% udziałów w nieruchomości.
Konto mieszkaniowe – co warto o nim wiedzieć?
Konto mieszkaniowe jest prowadzone w walucie PLN. Umowa o jego prowadzenie jest zawierana na okres 10 lat do końca marca, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zawarłeś z bankiem umowę o prowadzenie rachunku mieszkaniowego. Przykładowo, jeśli umowę podpisałeś w styczniu 2024 r., będzie ona obowiązywała do 31 marca 2035 r.
Każdy oszczędzający może mieć tylko jedno konto.
Bank prowadzący konto mieszkaniowe nie pobiera z tego tytułu żadnych opłat ani prowizji. Oprocentowanie dokonanych wpłat na konto mieszkaniowe jest zmienne, ale nie może być niższe niż 75% oprocentowania standardowego rachunku oszczędnościowego prowadzonego równolegle w danym banku.
Jeżeli instytucja nie ma w ofercie rachunków oszczędnościowych, jako minimalne oprocentowanie przyjmuje się stopę procentową nie niższą niż 50% wskaźnika WIRON (ang. Warsaw Interest Rate Overnight). Odsetki zgromadzone na koncie mieszkaniowym są wolne od opodatkowania podatkiem Belki.
Warunkiem prowadzenia konta mieszkaniowego jest regularne dokonywanie wpłat na rachunek. Ich wysokość nie może być mniejsza niż 500 zł i większa niż 2000 zł co miesiąc. Od tej zasady przewidziano kilka odstępstw, m.in. raz w roku możesz pominąć wpłatę i bank nadal uzna, że zachowałeś ciągłość.
Kiedy wypłacana jest premia mieszkaniowa?
Tym, co odróżnia zwykły rachunek oszczędnościowy od konta mieszkaniowego, jest nie tylko brak opodatkowania, ale także premia mieszkaniowa. To bonus, który bank nalicza cyklicznie – w dniu 15 marca każdego roku następującego po roku założenia konta.
Premia jest wyliczana na podstawie wzoru wskazanego w ustawie, ale ogólna zasada jest taka, że im więcej pieniędzy zgromadzisz na rachunku, tym większy dodatek otrzymasz. Aktualny wskaźnik premii mieszkaniowej będzie publikowany przez Bank Gospodarstwa Krajowego.
Warunkiem wypłaty premii mieszkaniowej jest, aby została ona naliczona minimum 3-krotnie z pominięciem pierwszego roku, jeżeli czas prowadzenia konta był krótszy niż 9 miesięcy. Premia naliczana jest corocznie w dniu 15 marca roku następującego po roku prowadzenia konta mieszkaniowego, za każdy rok kalendarzowy prowadzenia tego konta. Innymi słowy – premię za 2023 r. otrzymasz w 2024 roku. Takich operacji musi być minimum 3, aby można było wypłacić premię.
Aby otrzymać premię, środki musisz przeznaczyć na pokrycie całości lub części wydatków związanych z:
- budową domu jednorodzinnego (w tym jego wykończeniem);
- nabyciem prawa własności nieruchomości gruntowej lub jej części w celu budowy na niej domu jednorodzinnego;
- nabyciem prawa własności lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego (w tym ich wykończeniem);
- nabyciem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego.
Środki z konta mieszkaniowego możesz przeznaczyć też na remont lub przebudowę mieszkania albo domu. Przy zakupie nieruchomości kwota z rachunku wraz premią trafi na konto sprzedającego.
Z tytułu wypłaty premii mieszkaniowej bank prowadzący konto mieszkaniowe potrąci 1% kwoty tytułem prowizji. To jedyny koszt, jaki poniesiesz w związku z obsługą rachunku.
W których bankach założysz konto mieszkaniowe?
Z możliwości prowadzenia konta mieszkaniowego skorzystasz w bankach, które podpisały z Bankiem Gospodarstwa Krajowego umowę o współpracy przy prowadzeniu kont i lokat mieszkaniowych. Aktualnie są to:
- Bank Pekao S.A.;
- Bank PKO B.P.;
- Alior Bank.
Lista banków jest aktualizowana na bieżąco i z biegiem czasu może ulec poszerzeniu.

Konto mieszkaniowe – najważniejsze korzyści
Czy warto zakładać konto mieszkaniowe? Zebraliśmy dla ciebie zalety tego rachunku w pigułce. Oto najważniejsze korzyści:
- Możliwość regularnego oszczędzania małymi kwotami i wpłatami w zróżnicowanej wysokości.
- Zwolnienie środków z podatku od zysków kapitałowych.
- Premia mieszkaniowa jest naliczana metodą procentu składanego – im więcej odłożysz, tym więcej dostaniesz.
- Wypłacana premia częściowo rekompensuje inflację.
- Możliwość 1-miesięcznych wakacji od oszczędzania.
Warto też zwrócić uwagę na minimalną granicę wieku (tj. 13 lat). Zakładając konto mieszkaniowe dla dziecka, możesz pomóc mu usamodzielnić się w przyszłości, ponieważ będzie ono już dysponowało wkładem własnym na mieszkanie.
Dlaczego konto mieszkaniowe jest ważne?
Rachunek mieszkaniowy to atrakcyjna inicjatywa dla osób, które planują zakup nieruchomości. Dzięki premii mieszkaniowej zabezpieczysz się przed spadkiem wartości pieniądza i szybciej odłożysz na dom lub mieszkanie.
Ponadto, warto zauważyć, że konto mieszkaniowe oferuje elastyczność w zarządzaniu oszczędnościami, pozwalając na dostosowanie wysokości wpłat do aktualnej sytuacji finansowej oszczędzającego. Jest to rozwiązanie, które nie tylko ułatwia systematyczne oszczędzanie na cele mieszkaniowe, ale także promuje finansową odpowiedzialność i świadome planowanie przyszłości.

Źródła
- 1Raport Expandera i Rentier.io - Ceny mieszkań, listopad 2023 [dostęp: 13.03.2024]
Kluczowe wnioski:
- Konto mieszkaniowe to rodzaj rachunku bankowego, ułatwiający odłożenie pieniędzy na zakup mieszkania lub domu.
- O rachunek mieszkaniowy możesz ubiegać się w bankach Pekao S.A., PKO BP oraz Alior Banku po spełnieniu warunków określonych w przepisach.
- Banki przyznają oszczędzającym premię za regularne odkładanie środków.