Co to jest WIBOR?
WIBOR (ang. Warsaw Interbank Offered Rate) określa oprocentowania pożyczek na polskim rynku międzybankowym. Wskaźnik ten jest wykorzystywany do wyliczania całkowitej kwoty spłaty pożyczek, które banki udzielają sobie wzajemnie. Wpływa na wysokość oprocentowania kredytów, w tym kredytów hipotecznych.
Jak jest wyliczany WIBOR?
WIBOR jest ustalany poprzez tzw. fixing. Do godziny 11:00 każdego dnia 10 największych banków, które tworzą panel WIBOR, deklaruje stawkę (w ujęciu rocznym), w jakiej są skłonne oprocentować kredyt udzielony innemu bankowi. WIBOR zawsze stanowi średnią arytmetyczną z podanych wyników z odrzuceniem najniższej oraz najwyższej wartości. Wyjątek stanowi WIBOR ON i TN, które ustalane są o godzinie 17:00.
Banki biorące udział w fixingu to m.in. PKO BP, Santander Bank Polska, Bank Gospodarstwa Krajowego, mBank i Bank Millennium.
Jeżeli fixing zostanie przeprowadzony prawidłowo (weźmie w nim udział wystarczająco duża liczba banków z panelu), WIBOR zostanie zaktualizowany.
Wartość WIBOR jest pośrednio zależna od stóp procentowych ustalanych przez Radę Polityki Pieniężnej, ponieważ mieści się między stopą depozytową a stopą lombardową ustalonymi przez Radę Polityki Pieniężnej. Istotną wytyczną jest również stopa referencyjna NBP, która wytycza kurs WIBOR.
Poprzez możliwość sterowania stopami procentowymi Rada Polityki Pieniężnej ma możliwość wpływania na wysokość WIBOR-u, a tym samym na koszt kredytów.
Jak WIBOR wpływa na ratę kredytu?
WIBOR ma wpływ wyłącznie na kredyty ze zmiennym oprocentowaniem. Jeżeli stopy procentowe będą wzrastały, wraz z nimi wzrośnie WIBOR. I odwrotnie – spadek stóp oznacza spadek WIBORU, a pośrednio wysokości raty kredytu, która jest od niego uzależniona.
Kredytobiorcy, którzy zdecydowali się na stałe oprocentowanie w określonym czasie (zwykle kilkuletnim), zapłacą takie same raty bez względu na zmianę WIBOR-u.
WIBOR nie jest pojęciem jednolitym, ponieważ występuje w kilku wariantach. Na potrzeby umów kredytowych banki wykorzystują najczęściej WIBOR 6M (dla okresu półrocznego) oraz 3M (dla okresu kwartalnego). Rzadziej spotkasz wskaźnik 1M (miesięczny). W praktyce banki ustalają również WIBOR:
- ON – jednodniowy (ang. overnight);
- TN – od dnia następnego na jeden dzień (ang. Tomorrow/Next);
- SW – od dwóch dni roboczych po zawarciu transakcji na tydzień (ang. Spot Week);
- 2W – dwutygodniowy;
- 1Y – roczny.
W im krótszych interwałach ustalany jest WIBOR, tym częściej będzie aktualizowane oprocentowanie w umowie kredytowej. Wskaźnik 6M oznacza, że bank robi to co pół roku bez względu na wartości stóp procentowych w międzyczasie. Innymi słowy, kredytobiorca zna wysokość kolejnych 6 rat, ale po tym czasie mogą one ulec zmianie.
Dłuższe okresy obliczania WIBOR-u sprawiają, że kredytobiorca dłużej czeka na zmianę wysokości raty kredytu. Uniezależnienie się od częstych zmian WIBOR-u ułatwia planowanie wydatków, ponieważ znana jest wysokość kolejnych rat
Gdzie sprawdzać aktualny WIBOR?
Aktualny WIBOR możesz sprawdzić na stronie Giełdy Papierów Wartościowych. Od czerwca 2017 r. spółka GPW Benchmark S.A. jest nowym administratorem stawek WIBOR i WIBID, odpowiedzialnym m.in. za ich rozpowszechnianie. Merytoryczny nadzór nad opracowaniem danych sprawuje komitet nadzorczy spółki.
Począwszy od 2023 r. WIBOR ma być stopniowo zastępowany przez inny wskaźnik ekonomiczny – WIRON (ang. Warsaw Interest Rate Overnight). Stanie się on obligatoryjnym instrumentem do rozliczeń umów oraz instrumentów finansowych w 2025 r.
Wskaźnik WIBOR a WIBID, EURIBOR oraz LIBOR
Wskaźnik WIBOR należy odróżnić od innych indeksów o podobnie brzmiącej nazwie:
- WIBID (ang. Warsaw Interbank Bid Rate) – stawka określająca wysokość depozytów międzybankowych (nie pożyczek, jak w przypadku WIBOR). WIBID jest wykorzystywany do określania oprocentowania lokat terminowych.
- EURIBOR (ang. Euro Interbank Offer Rate) – referencyjna wysokość oprocentowania depozytów i kredytów na rynku międzybankowym w strefie euro. Jest wykorzystywana jako stopa referencyjna dla kredytów denominowanych w walucie EUR.
- LIBOR (ang. London Interbank Offer Rate) – wysokość oprocentowania kredytów udzielanych na rynku międzynarodowym w Londynie. Od 2022 r. została zastąpiona przez stopę SARON (ang. Swiss Averaged Overnight), która odnosi się do giełdy szwajcarskiej.