Krajowy Rejestr Sądowy (KRS)

Krajowy Rejestr Sądowy (KRS) to scentralizowana baza danych prowadzona w publicznie dostępnym i jawnym systemie teleinformatycznym przez wydziały gospodarcze sądów rejonowych. Obok Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej to drugie źródło informacji o podmiotach gospodarczych w Polsce.

Krajowy Rejestr Sądowy funkcjonuje od 1 stycznia 2001 r. na mocy Ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym^[1]. Od 1 lipca 2021 r. KRS stał się częścią większej bazy danych, Portalu Rejestrów Sądowych.

Krajowy Rejestr Sądowy pełni funkcję informacyjną oraz legalizacyjną. Dostęp do niej jest bezpłatny, więc każda zainteresowana osoba może przeglądać dane dotyczące wpisanego podmiotu, a także pobrać odpis, wyciąg, zaświadczenie lub informację o wpisie.

Od czerwca 2012 r. możliwe jest pobranie pełnych odpisów z KRS online. Odpisy pełne w odróżnieniu od skróconych zawierają również dane wykreślone z rejestru.

Funkcja legalizacyjna polega na wprowadzeniu przez ustawodawcę domniemania prawdziwości danych w art. 17 ustawy. Oznacza to, że informacje wpisane do KRS przyjmuje się za pewnik i można powołać się na nie ze skutkiem prawnym.

Podmiot, który podlega wpisowi, a zgłosił dane nieprawdziwe lub zaniechał zgłoszenia informacji, do którego był zobowiązany, ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną tym zaniedbaniem. Z tego względu przedsiębiorcy po uzyskaniu wpisu lub zgłoszeniu zmiany powinni zweryfikować treść informacji ujawnionych w KRS.

Krajowy Rejestr Sądowy składa się z trzech osobnych rejestrów:

• rejestru przedsiębiorców;
• rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych lub zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej;
• rejestru dłużników niewypłacalnych.

W zależności od kategorii podmiotu zakres danych udostępnionych w KRS jest nieco inny. Ich szczegółowy zakres określa Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 listopada 2014 r. w sprawie szczegółowego sposobu prowadzenia rejestrów wchodzących w skład Krajowego Rejestru Sądowego oraz szczegółowej treści wpisów w tych rejestrach^[2]. W praktyce obrotu gospodarczego największe znaczenie mają rejestr przedsiębiorców oraz rejestr dłużników niewypłacalnych.

Obowiązkowi zgłoszenia do rejestru przedsiębiorców podlegają przede wszystkim spółki prawa handlowego, spółdzielnie, jednostki badawczo-rozwojowe, oddziały przedsiębiorstw zagranicznych i przedsiębiorstwa państwowe.

Zakres danych, które podlegają ujawnieniu w przypadku przedsiębiorców obejmuje m.in.:

• dane organizacyjne;
• informację o reprezentacji;
• kody PKD;
• informacje o zaległościach publicznoprawnych;
• informację o powołaniu lub odwołaniu kuratora;
• informację o postępowaniu likwidacyjnym lub zarządzie komisarycznym.

Rejestr Dłużników Niewypłacalnych pełni funkcję zabezpieczającą. Pozwala na uzyskanie dodatkowych informacji o potencjalnym kontrahencie i ustalenie, czy nie zalega on z zapłatą zobowiązań.

Począwszy od 1 lutego 2019 r. rejestr został zlikwidowany i nie jest już dłużej uzupełniany, nadal jednak stanowi część KRS i można z niego korzystać. W tym celu wymagane jest uzyskanie numeru RDN.