Czym jest profil zaufany i jak go założyć?

Zacznijmy od wyjaśnienia czym jest profil zaufany.

To bezpłatna metoda potwierdzania tożsamości obywatela. Dzięki temu rozwiązaniu nie musisz już wychodzić z domu, aby złożyć lub podpisać dokumenty w urzędzie. Wystarczy Ci do tego dostęp do internetu.

Aby móc założyć profil, powinieneś:

• posiadać nadany numer PESEL;
• mieć pełną lub ograniczoną zdolność do czynności prawnych^[2].

Ten drugi warunek oznacza, że profilu zaufanego nie mogą założyć dzieci przed ukończeniem 13 roku życia, a także osoby ubezwłasnowolnione całkowicie na mocy orzeczenia sądowego.

Każdy profil zaufany jest tworzony na 3 lata. Po tym czasie możesz go za darmo odnawiać na kolejne 3-letnie okresy.

Obcokrajowcy mogą ubiegać się o założenie profilu zaufanego po otrzymaniu numeru ewidencyjnego PESEL.

Integralną częścią profilu zaufanego jest podpis zaufany, który służy do podpisywania dokumentów cyfrowych.

Zwłaszcza ta ostatnia możliwość może okazać się przydatna w codziennym życiu. Elektroniczną skrzynką podawczą dysponuje wiele organów, w tym m.in. Urząd Komunikacji Elektronicznej. Korzystając z profilu zaufanego, możesz złożyć np. wniosek o wszczęcie postępowania wyjaśniającego lub wpis do rejestru operatorów telekomunikacyjnych bez korzystania z poczty i wizyty w delegaturze urzędu.

Potwierdzanie tożsamości profilem zaufanym można porównać do okazania dowodu osobistego w urzędzie. Można mieć tylko jeden profil, więc nie ma możliwości jego zdublowania. Weryfikacja tożsamości jest dwustopniowa – w pierwszej kolejności należy podać w systemie hasło i login, a następnie przepisać do formularza kod otrzymany w wiadomości SMS.

Podpisywanie dokumentów przebiega z użyciem podpisu zaufanego po wybraniu opcji „podpisz podpisem zaufanym”. W ten sposób można oznaczyć zarówno dokumenty prywatne, znajdujące się na dysku twardym komputera, jak i wypełnione formularze pobrane ze stron rządowych lub samorządowych.

Pamiętaj, że w niektórych przypadkach konieczne będzie powtórzenie procedury autoryzacji. Przykładowo, w sytuacji podpisywania dokumentu z poziomu profilu otrzymasz dwa kody SMS – jeden do logowania i drugi do podpisu.

Z profilu zaufanego korzysta wiele urzędów państwowych.

Pamiętaj, że każdą sprawę załatwiasz we właściwym urzędzie lub ministerstwie i to do niego należy złożyć dany wniosek (np. bazę BDO obsługuje Ministerstwo Klimatu, ale o odpisy akt stanu cywilnego wystąpisz do urzędu stanu cywilnego, w którym są one przechowywane).

Choć założenie profilu zaufanego daje dużo możliwości, nadal nie wszystkie usługi w relacji obywatel-państwo możesz załatwić za jego pomocą. W ten sposób np. nie podpiszesz składanej co roku deklaracji podatkowej.

Przedsiębiorcy wiedzą też, że w sytuacji, kiedy spółka była zakładana metodą tradycyjną, a nie przez system S-24, za pomocą profilu zaufanego nie da się złożyć wniosku o zmianę wpisu w KRS.

Profil zaufany możesz założyć na jeden z trzech sposobów:

Ten sposób polega na wypełnieniu elektronicznego formularza z użyciem danych takich jak imię, nazwisko, numer PESEL, numer telefonu i adres e-mail. Po wstępnej rejestracji profilu trzeba go jeszcze zatwierdzić w jednym z punktów potwierdzających. Są to m.in.:

• banki;
• urzędy skarbowe;
• urzędy wojewódzkie.

Pełną listę punktów potwierdzających znajdziesz na tej stronie.

Alternatywnym rozwiązaniem jest skorzystanie z aplikacji PZ Signer i kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Taki podpis jest narzędziem komercyjnym i oferują go wyłącznie firmy zweryfikowane przez Ministerstwo Cyfryzacji.

Rejestracja profilu zaufanego przez bank lub Pocztę Polską odbywa się z użyciem konta internetowego – bankowego. Instytucja pełni wtedy funkcję tzw. dostawcy tożsamości. Konto bankowe musi być jednak w pełni zweryfikowane. Jeżeli zakładałeś je np. przez selfie, konieczna będzie wizyta w oddziale w celu aktywacji wszystkich funkcjonalności.

Utworzenie profilu zaufanego przez konto bankowe sprawia, że przy logowaniu zawsze trzeba wybierać dostęp przez bankowość elektroniczną – będzie ona powiązana z profilem użytkownika.

Wśród dostawców tożsamości znajdziesz największe banki w Polsce, m.in. Pekao S.A., PKO B.P., Bank Millennium czy mBank.

Wygodną opcją jest też skorzystanie z dowodu osobistego z warstwą elektroniczną (wdrukowanym chipem). Do skorzystania z niego niezbędny będzie czytnik NFC do komputera lub telefon komórkowy z modułem NFC oraz oprogramowaniem eDO.

Komunikacja NFC (ang. Near Field Communication) pozwala na wymianę danych między dwoma czytnikami. Jeden z nich działa biernie, nie emitując fal radiowych, ale korzystając z pola elektromagnetycznego urządzenia inicjującego. W porównaniu do technologii Bluetooth NFC wyróżnia się niskim zapotrzebowaniem na energię i błyskawicznym przesyłem danych.

Profil zaufany to przydatne narzędzie, które przyspiesza urzędowe formalności i sprawia, że wiele spraw załatwisz bez wychodzenia z domu. Elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej nieustannie się rozwija, dlatego zakres dostępnych możliwości z czasem będzie się poszerzał.

Jeżeli chcesz dowiedzieć się jeszcze więcej na temat tego, jak działa profil zaufany, zajrzyj na tę stronę.