mObywatel - założenia
Jestem entuzjastą nowoczesnych rozwiązań, a idea aplikacji mObywatel robi na mnie spore wrażenie. Apka mObywatel w założeniu może zastąpić dokumenty takie jak dowód osobisty, prawo jazdy, legitymacja szkolna. To znaczy, że nie musisz nosić ich przy sobie - wystarczy, że posiadasz smartfona z zainstalowaną aplikacją i dodanymi dokumentami.
W aplikacji mObywatel możesz więc posiadać wirtualny dowód osobisty, wirtualne prawo jazdy, wirtualną legitymację szkolną... Innym słowy, jest to odzwierciedlenie danych zawartych na fizycznych dokumentach.
W założeniu dokumenty dodane do aplikacji, zastępują ich standardowe odpowiedniki. Aplikacja jest "cyfrowym portfelem na dokumenty i usługi". Możesz ją wykorzystać w przypadku kontroli na drodze kiedy kierujesz pojazdem, w aptece (realizacja recepty), a także w podróży (hotel), w sklepie (kupno alkoholu) czy w urzędzie.
Apka mObywatel posiada także swoje wady. Przykładowo - nie w każdej sytuacji możesz skorzystać z dokumentu tożsamości w telefonie - np. z aplikacji nie możesz użyć w sądzie.
Przetestowałem mObywatela, sprawdziłem jej możliwości oraz opinie użytkowników - zapraszam Cię do zapoznania się z recenzją aplikacji!
mObywatel - jakie korzyści może Ci dać?
Sprawdźmy co oferuje publiczna aplikacja. Jak możesz dowiedzieć się ze strony Serwisu Rzeczypospolitej Polskiej, dzięki aplikacji mObywatel:
Aplikacja mObywatel, wcześniej nosiła nazwę mTożsamość. Zdecydowano się jednak na zmianę nazwy ze względu, że większość z użytkowników i tak używała nazwy "mObywatel". Przy aktualizacji wprowadzono także inne usprawnienia i poprawki.
Do najważniejszych zmian należało wprowadzenie nowego wzoru dokumentu, na którym znajdują się wyłącznie podstawowe dane - pozostałe informacje zostały przeniesione niżej, żeby ukryć je przed oczami innych osób. W ten sposób są zabezpieczone przed odczytaniem ich przez nieuprawnionych odbiorców. To zabieg mający na celu zwiększenie bezpieczeństwa użytkowników. Więcej o bezpieczeństwie mObywatela dowiesz w dalszej części tego artykułu.
Możliwości mObywatela
Zanim jednak o bezpieczeństwie - zatrzymajmy się przez chwilę przy możliwościach tej aplikacji. mObywatel to nie tylko cyfrowy dowód tożsamości, ale także wiele innych usług, z których możesz skorzystać w smartfonie.
W ramce poniżej znajdziesz listę usług oferowanych przez aplikację mObywatel. Każda z nich została krótko objaśniona.
Usługi dostępne w aplikacji mObywatel:
- mPrawo jazdy - cyfrowy dokument odwzorowujący Twoje uprawnienia do prowadzenia pojazdów. mPrawo jazdy pobiera informacje z Centralnej Ewidencji Kierowców (będącej częścią Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców), a zdjęcie pochodzi z Rejestru Dowodów Osobistych (może więc różnić się od zdjęcia, które posiadasz na "plastiku"). Do wylegitymowania się tym dokumentem, wystarczy pokazać ekran z widokiem mPrawa jazdy.
- Punkty karne online - to usługa, która jest automatycznie dodawana podczas aktywowania usługi mPrawo jazdy i pozwala sprawdzić sumę wszystkich punktów karnych.
- mPojazd - dane Twojego pojazdu z dowodu rejestracyjnego, polisy OC oraz karty pojazdu w Twoim telefonie. Usługa jest dedykowana właścicielom i współwłaścicielom pojazdów - osobom zarejestrowanym w Centralnej Ewidencji Pojazdów. Znajdziesz w niej najważniejsze dane Twojego samochodu oraz dotyczące ubezpieczenia. Dokumenty mPojazdu możesz wykorzystać w przypadku kontroli drogowej.
- Unijny Certyfikat Covid - potwierdzenie szczepienia w Twoim telefonie. Certyfikat prezentuje trzy statusy: osoby zaszczepionej, osoby która powróciła do zdrowia (ozdrowieńca), osoby z negatywnym testem Covid-19. Posiada duży kod QR, co ułatwia jego skanowanie. Działa w trybie offline, pozwala na międzynarodową weryfikację i ułatwia podróżowanie obywatelom Unii Europejskiej.
- Krajowy Certyfikat COVID - dokument, który jest wydawany od 1 lutego 2022 osobom, u których stwierdzono zakażenie COVID-19 w oparciu o test antygenowy, ważny przez 180 dni od otrzymania pozytywnego wyniku testu.
- Karta Dużej Rodziny (mKDR) - system zniżek i uprawnień dla rodzin 3+ w Twoim telefonie. Mobilna karta jest dostępna dla każdej osoby dorosłej posiadającej polski dowód osobisty oraz dla każdego dziecka posiadającego mLegitymację szkolną. Daje dostęp do takich korzyści jak: zniżki na przejazdy kolejowe, zniżki w opłatach paszportowych czy darmowy wstęp do parków narodowych.
- mLegitymacja szkolna - legitymacja szkolna wyświetlana na ekranie Twojego telefonu. Nie musisz nosić tradycyjnego dokumentu - zastępuje go legitymacja w Twoim telefonie. Dzięki niej potwierdzisz, że jesteś uczniem szkoły oraz skorzystasz z ulg i zwolnień. Z dokumentu możesz korzystać tylko wtedy, kiedy Twoja szkoła podpisała stosowne porozumienie z Kancelarią Prezesa Rady Ministrów.
- mLegitymacja studencka - legitymacja studencka w telefonie, którą aktywujesz przez kod QR i kod aktywacyjny otrzymany na uczelni. mLegitymacja działa jak tradycyjny dokument. Pokazując ją na ekranie telefonu potwierdzasz, że jesteś studentem. Możesz też skorzystać z ulg i zwolnień.
- eRecepta - to część Internetowego Konta Pacjenta (IKP) - pozwala pobrać, przeglądać oraz realizować recepty wydane przez lekarza.
- Bilety kolejowe - dzięki tej usłudze uzyskasz dostęp do biletów zakupionych na bilkom.pl oraz na bilet.wielkopolskiebilety.pl.
- Logowanie do e-Urzędu Skarbowego (Twój e-PIT) - korzystając z aplikacji mObywatel zalogujesz się na swoje konto na stronie e-Urzędu Skarbowego (https://www.podatki.gov.pl/e-urzad-skarbowy/).
- Polak za granicą - dzięki tej usłudze sprawdzisz najważniejsze informacje na temat kraju, do którego podróżujesz (np. aktualna sytuacja w poszczególnych krajach, kwestie bezpieczeństwa).
- mWeryfikator - osobna (niezależna) aplikacja, służąca do potwierdzenia Twoich danych - osoby korzystającej z mObywatela. Ta aplikacja może okazać się potrzebna (albo niezbędna) w szkole i na uczelni, w punktach usługowych lub w przychodni, w pociągu i autobusie (potwierdzenie ważności mLegitymacji), oraz kiedy występuje konieczność skorzystania z silnego uwierzytelnienia danych.
- Małopolska Karta Aglomeracyjna - zintegrowany bilet do różnych środków transportu (pociąg, tramwaj, autobus) z którego mogą skorzystać podróżujący na terenie Małopolski.
- diia.pl - podstawowe dane osobowe dla osób ze statusem Uchodźcy z Ukrainy.
mObywatel - czy to rzeczywiście działa? Aplikacja od strony praktycznej
W założeniu mObywatel może robić dobre wrażenie. Ale czy to rzeczywiście sprawdza się w praktyce? Cóż, to naprawdę działa! mObywatela wykorzystasz w różnych sytuacjach, a dzięki tej aplikacji będziesz mógł zrezygnować z wielu formalności i przede wszystkim nie musisz nosić dokumentów w swoim portfelu - w określonych sytuacjach smartfon okaże się w 100% wystarczający.
Udogodnienia dla kierowców
Przykładowo, weźmy na tapet kierowców samochodów, posiadających prawo jazdy kategorii B. Pomijając fakt, że posiadanie prawa jazdy nie jest konieczne na wypadek kontroli drogowej (policjant sprawdzi potrzebne dane w Centralnej Ewidencji Kierowców oraz Centralnej Ewidencji Pojazdów), to dzięki wbudowanej usłudze mPrawo i mPojazd w Twoim telefonie, zyskasz dostęp do takich dokumentów jak:
- dowód rejestracyjny,
- informacje o ubezpieczeniu,
- karta pojazdu,
- szczegóły pojazdu.
Z dokumentów możesz skorzystać w sytuacjach kontroli drogowej lub kontroli policji. Z kolei jeśli zdarzy się, że będziesz musiał odebrać odholowany pojazd, konieczne będzie posiadanie fizycznych dokumentów (takich sytuacji lepiej całkowicie unikać!).
Gdzie skorzystasz z aplikacji mObywatel?
Aplikacja mObywatel może zostać wykorzystana w wielu lokalizacjach i sytuacjach. Szczegółowe informacje znajdziesz na stronie Serwisu Rzeczypospolitej, ja poniżej przytoczę tylko najważniejsze wiadomości:
Gdzie możesz korzystać z dokumentów w telefonie?
mObywatel
- Wybory powszechne,
- Publiczna służba zdrowia,
- Prywatna służba zdrowia (jeśli regulamin lub umowa z przychodnią nie wyklucza tej formy dokumentów),
- Zakup alkoholu,
- Apteka,
- Kontrola drogowa,
- Kontrola policji,
- Poczta Polska,
- Podróż: kontrola biletów,
- Hotel / Hostel / Schronisko.
mPojazd
- Kontrola drogowa,
- Kontrola policji.
mLegitymacja szkolna i mLegitymacja studencka
- Te dokumenty mogą być stosowane w każdej sytuacji, w której okazać można tradycyjną legitymację.
Pamiętaj, że w niektórych sytuacjach, niezbędne może okazać się skorzystanie z aplikacji mWeryfikator do potwierdzenia danych w apce mObywatel (np. w szkole i na uczelni lub w przypadku kontroli biletów w pociągu lub autobusie - mWeryfikator służy do potwierdzenia danych i ważności mLegitymacji).
Są sytuacje i miejsca, kiedy nie będziesz mógł skorzystać z dokumentów w telefonie. Ich listę znajdziesz w ramce u dołu.
Gdzie nie możesz korzystać z dokumentów w telefonie?
mObywatel
- Notariusz,
- Przejście graniczne,
- Usługi telekomunikacyjne,
- Sąd,
- Odbiór paszportu,
- Odbiór dowodu osobistego.
mPojazd
- Odbiór odholowanego pojazdu.
Bezpieczeństwo aplikacji mObywatel
Wiele osób wciąż może mieć wątpliwości czy przechowywanie dokumentów takich jak dowód tożsamości lub prawo jazdy w telefonie w ogóle jest bezpieczne. W przypadku mObywatela nie powinieneś mieć obaw o bezpieczeństwo aplikacji ze względu, że:
- Dane są szyfrowane i podpisane bezpiecznym certyfikatem. Certyfikat jest przypisywany wyłącznie do Ciebie i Twojego smartfona. Nie ma więc zagrożenia, że ktoś "zaloguje się na Twoje konto" z innego urządzenia (jak to może się zdarzyć np. w przypadku maila lub konta w mediach społecznościowych).
- Nawet w sytuacji gdy zgubisz telefon, Twoje dane są bezpieczne ze względu na fakt, że urządzenie jest chronione (posiadasz zabezpieczenia takie jak Face ID lub Touch ID - logowanie odciskiem palca). Samo logowanie do aplikacji mObywatel jest również zabezpieczone (apkę testowałem na systemie iOS i zabezpieczała ją: biometria + kod PIN).
- Również dokumenty w aplikacji posiadają zabezpieczenia (np. hologram, znak wodny).
Pamiętaj jednak, że nawet najsilniejsze zabezpieczenia nie zwalniają Cię z ostrożności, dlatego:
- Upewnij się, że aplikację mObywatel pobierasz z oficjalnego źródła.
- Nikomu nie udostępniaj swoich danych (takich jak hasło czy numer PIN do logowania).
- Nie udostępniaj danych z dokumentów, jeśli masz wątpliwość czy jest to zasadne.
- Nie wykonuj zdjęć dokumentów ("screeny" ekranu) ani nie rób zdjęcia innym urządzeniem i nie udostępniaj takich materiałów osobom trzecim.
Opinie na temat aplikacji mObywatel
Aplikacja mObywatel została względnie nisko oceniona przez użytkowników, w najlepszym przypadku powiedziałbym "przeciętnie". Znacznie lepsze oceny posiadają opisywane przeze mnie aplikacje bankowe. W dniu publikacji tego artykułu, oceny apki mObywatel to:
- 3.0 w skali do 5 przy 22,8 tys. ocen - system Android
- 2.4 w skali do 5 przy 1,9 tys. ocen - iOS.
Przyczyny negatywnych komentarzy
Co wpływa na fakt, że aplikacja została względnie nisko oceniona? Zapoznając się z ocenami użytkowników, znalazłem kilka przyczyn:
- Dużo negatywnych komentarzy pochodzi od obcokrajowców, którzy mają problemy z synchronizacją dokumentów.
- Z podobnymi problemami spotykają się polscy obywatele.
- Przypuszczam również, że wiele złych ocen pochodzi z poprzedniej wersji apki (wersja przed poprawkami i usprawnieniami).
Moja opinia
Jeśli chodzi o mnie, to byłem pozytywnie zaskoczony tym, jak funkcjonuje aplikacja mObywatel. Pamiętam kiedy próbowałem korzystać z aplikacji mTożsamość (wcześniejsza wersja mObywatela). To działo się dawno temu, a moje testy zakończyły się tym, że... po kilku dniach odinstalowałem aplikację z telefonu. Po drodze napotkałem tyle problemów, że po prostu nie mogłem normalnie korzystać z tamtej, wcześniejszej wersji aplikacji... To było jeszcze kilkanaście miesięcy temu (artykuł publikuję w kwietniu 2022).
Dzisiaj sytuacja wygląda już znacznie lepiej. Nie napotkałem praktycznie żadnych problemów korzystając z apki. Kolejnym pozytywnym szokiem była ilość dostępnych dokumentów. Dzisiaj rzeczywiście nie trzeba nosić przy sobie portfela, bo dokumenty w smartfonie można wykorzystywać przy większości sytuacji, kiedy jest to wymagane.
W aplikacji jest również kilka "smaczków", które umilają korzystanie z tego rozwiązania. To na przykład możliwość dostosowania ustawienia ikon na ekranie telefonu według własnego uznania.
Jak zacząć korzystać z aplikacji mObywatel?
W celu rozpoczęcia korzystania z apki mObywatel, należy zainstalować ją na swoim urządzeniu. W tym celu:
- pobierz aplikację mObywatel z tego miejsca na urządzenia z systemem Android,
- pobierz aplikację mObywatel z tego miejsca na urządzenia z systemem iOS.
Po zainstalowaniu, uruchomieniu i aktywacji aplikacji, zapoznaj się z podstawowymi informacjami i regulaminem. Następnie zacznij dodawać swoje dokumenty postępując zgodnie z instrukcjami wyświetlanymi na ekranie smartfona.
Uwaga! Jeśli nie posiadasz Profilu Zaufanego, musisz go najpierw założyć. Jest on niezbędny do aktywacji apki oraz przy dodawaniu dokumentów.
Podsumowanie najważniejszych informacji
Aplikacja mObywatel to cyfrowy portfel na dokumenty i usługi. Apka sprawdzi się w wielu sytuacjach z życia codziennego. Możesz w niej przechowywać swój dowód osobisty, prawo jazdy, wykorzystać eReceptę, a nawet uzyskać dostęp do unijnego certyfikatu covid.
Bardzo dobrze oceniam rozwój aplikacji i kierunek w jakim zmierza to rozwiązanie. Jeszcze kilkanaście miesięcy temu korzystając z jej poprzedniej wersji (mTożsamość) byłem mocno rozczarowany. Dzisiaj - moje uczucia z tym związane są mObywatelem są zdecydowanie odmienne. To właśnie "błędami z przeszłości" tłumaczę też wiele negatywnych ocen od użytkowników w Google Play i App Store.
W trakcie mojego testu aplikacja działała płynnie i nie miałem najmniejszych problemów z dodawaniem dokumentów. Z aplikacji będę korzystać na co dzień. Już dzisiaj zastępuje moje dokumenty w ogromnej większości codziennych sytuacji. I - póki co - działa bez zarzutu.
Źródła
Opracowanie przygotowane w oparciu o informacje udostępnione na stronie Serwisu Rzeczypospolitej Polskiej: https://www.gov.pl/web/mobywatel