Korzystanie z bankowości internetowej i innych usług finansowych online jest dziś powszechne. Jednak wraz z wygodą przychodzi ryzyko - hakerzy nieustannie szukają luk w zabezpieczeniach aplikacji webowych, aby wykraść poufne dane, w tym informacje o kontach bankowych. Dlatego tak ważna jest świadomość najczęstszych zagrożeń i tego, jak się przed nimi chronić.
Poziom trudności tego artykułu:
Czym jest OWASP Top 10?
OWASP (Open Web Application Security Project) to międzynarodowa organizacja non-profit, której celem jest poprawa bezpieczeństwa oprogramowania. Co kilka lat publikuje ranking OWASP Top 101 - listę dziesięciu najpoważniejszych zagrożeń dla aplikacji internetowych.
Najnowsza edycja z 2024 roku wprowadza pewne zmiany w stosunku do poprzednich list. Pojawiły się trzy nowe kategorie zagrożeń:
- Insecure Design (A04:2021) - podatności wynikające z błędów projektowych aplikacji
- Software and Data Integrity Failures (A08:2021) - zagrożenia związane z brakiem weryfikacji integralności oprogramowania i danych
- Server-Side Request Forgery (A10:2021) - ataki polegające na zmuszeniu serwera do wysyłania sfałszowanych żądań1
Wprowadzenie nowych kategorii ma na celu podkreślenie znaczenia bezpieczeństwa już od etapu projektowania aplikacji.
Najpoważniejsze zagrożenia według OWASP Top 10 2024
Oto pełna lista dziesięciu najczęstszych zagrożeń dla bezpieczeństwa aplikacji webowych w 2024 roku1.
- Broken Access Control - nieodpowiednia kontrola dostępu
- Cryptographic Failures - błędy w szyfrowaniu danych
- Injection - podatności na wstrzykiwanie złośliwego kodu
- Insecure Design - luki wynikające z wadliwego projektowania
- Security Misconfiguration - błędna konfiguracja zabezpieczeń
- Vulnerable and Outdated Components - używanie przestarzałych i podatnych komponentów
- Identification and Authentication Failures - błędy uwierzytelniania i identyfikacji
- Software and Data Integrity Failures - brak weryfikacji integralności oprogramowania i danych
- Security Logging and Monitoring Failures - niewystarczające logowanie i monitorowanie zdarzeń
- Server-Side Request Forgery - ataki polegające na fałszowaniu żądań po stronie serwera
Przyjrzyjmy się bliżej niektórym zagrożeniom z listy i temu, jak mogą wpłynąć na bezpieczeństwo Twoich finansów online.
Broken Access Control - nieautoryzowany dostęp do kont
Błędy w kontroli dostępu to od lat najpoważniejsze zagrożenie w rankingu OWASP Top 10. Pozwalają one atakującym na ominięcie mechanizmów uwierzytelniania i uzyskanie nieautoryzowanego dostępu do cudzych kont użytkowników1.
Przykładowo, jeśli proces resetu hasła w serwisie bankowości internetowej nie jest odpowiednio zabezpieczony, haker może przejąć konto ofiary i wykraść jej oszczędności. Dlatego tak ważne jest, aby banki wdrażały wielopoziomowe uwierzytelnianie i inne środki kontroli dostępu zgodne z najlepszymi praktykami2.
Injection - ataki poprzez wstrzykiwanie kodu
Podatności typu "injection" występują, gdy aplikacja nie filtruje odpowiednio danych wprowadzanych przez użytkownika. Umożliwia to atakującemu "wstrzyknięcie" złośliwych poleceń lub zapytań, które zostaną wykonane przez interpreter po stronie serwera1.
Jednym z najpowszechniejszych rodzajów ataków injection jest SQL Injection. Polega on na manipulowaniu zapytaniami do bazy danych w celu uzyskania poufnych informacji, np. loginów i haseł klientów banku. Aby się przed tym chronić, aplikacje finansowe muszą zawsze poprawnie walidować i "dezynfekować" wszystkie dane pochodzące od użytkowników2.
Security Misconfiguration - luki w konfiguracji
Błędy w konfiguracji środowiska i ustawieniach bezpieczeństwa aplikacji to kolejne poważne zagrożenie z listy OWASP Top 10. Wynikają one często z używania domyślnych haseł, niezabezpieczonych plików konfiguracyjnych czy niepotrzebnie otwartych portów1.
Przykładowo, jeśli serwer aplikacji bankowej ma domyślne hasło administratora, atakujący może je łatwo odgadnąć i uzyskać pełną kontrolę nad systemem. Dlatego kluczowe jest odpowiednie "utwardzanie" konfiguracji i regularne aktualizowanie wszystkich komponentów do najnowszych, załatanych wersji2.
Vulnerable and Outdated Components - ryzyko przestarzałych bibliotek
Aplikacje internetowe, w tym serwisy finansowe, często korzystają z zewnętrznych bibliotek i frameworków. Problem w tym, że wiele z tych komponentów może zawierać znane luki, szczególnie jeśli są to starsze wersje1.
Używanie przestarzałych komponentów - lub co gorsza, pochodzących z niezaufanych źródeł - naraża aplikację na ataki. Hakerzy stale skanują internet w poszukiwaniu systemów z niezałatanymi bibliotekami, aby wykorzystać znane exploity. Regularne aktualizowanie wszystkich zależności do najnowszych wersji to podstawa bezpieczeństwa2.
Jak chronić aplikacje finansowe przed atakami?
Aby skutecznie zabezpieczyć aplikacje internetowe, w tym serwisy bankowości elektronicznej, konieczne jest wdrożenie kompleksowego procesu bezpieczeństwa w całym cyklu rozwoju oprogramowania (SDLC). Najważniejsze elementy to m.in.23:
- Szkolenie deweloperów z bezpiecznego programowania i najnowszych zagrożeń
- Modelowanie zagrożeń i projektowanie aplikacji z myślą o bezpieczeństwie (security by design)
- Regularne skanowanie kodu i testy penetracyjne w celu identyfikacji podatności
- Aktualizowanie wszystkich komponentów i załatanie znanych luk
- Wdrożenie adekwatnych mechanizmów uwierzytelniania i kontroli dostępu
- Szyfrowanie wrażliwych danych w tranzycie i w spoczynku
- Rejestrowanie i monitorowanie zdarzeń w celu wykrywania i reagowania na incydenty
Jak podkreśla OWASP, bezpieczeństwo musi być ciągłym procesem, a nie jednorazowym działaniem1.
Jak zarządzać bezpieczeństwem aplikacji internetowych?
OWASP Top 10 to obowiązkowa lektura dla każdego, kto chce bezpiecznie korzystać z bankowości internetowej i chronić swoje finanse online. Dziesięć głównych zagrożeń opisanych w tym rankingu to m.in.:
- Nieautoryzowany dostęp do kont użytkowników przez błędy w kontroli dostępu
- Ataki polegające na wstrzykiwaniu złośliwego kodu, np. SQL Injection
- Podatności wynikające z błędnej konfiguracji serwera i ustawień bezpieczeństwa
- Używanie przestarzałych komponentów ze znanymi lukami
- Błędy w mechanizmach uwierzytelniania i zarządzania sesją
Aby skutecznie chronić aplikacje finansowe, organizacje muszą wdrożyć kompleksowy proces bezpieczeństwa obejmujący projektowanie, rozwój, testy i utrzymanie oprogramowania. Kluczowe jest też stałe monitorowanie i aktualizowanie systemów, aby nadążać za nowymi zagrożeniami.
Najważniejsze informacje na temat OWASP 10. Podsumowanie
Spostrzeżenie #1: Bezpieczeństwo aplikacji internetowych
Bezpieczeństwo aplikacji internetowych jest kluczowym elementem ochrony danych i funkcji aplikacji. Wady projektowe mogą prowadzić do poważnych zagrożeń, takich jak nieautoryzowany dostęp, brak szyfrowania danych czy wykorzystanie domyślnych haseł. Pod kątem bezpieczeństwa, aplikacje powinny być testowane i analizowane, aby wykryć potencjalne podatności, zanim zostaną wykorzystane przez atakujących. Bezpieczeństwo IT powinno zajmować pierwsze miejsce w priorytetach Twojej organizacji.
Spostrzeżenie #2: Wdrożenie zaleceń OWASP
Wdrożenie zaleceń OWASP, takich jak kontrola dostępu, szyfrowanie danych i eliminacja domyślnych haseł, może znacząco poprawić bezpieczeństwo IT w Twojej firmie. Dzięki temu minimalizujemy ryzyko związane z nowymi lukami oraz wadami projektowymi aplikacji. Nieodpowiednie zarządzanie kluczami szyfrowania może prowadzić do nieautoryzowanego dostępu do danych, dlatego ważne jest, by klucze były prawidłowo zabezpieczone.
Spostrzeżenie #3: Ciągły proces dbania o bezpieczeństwo
Bezpieczeństwo aplikacji to ciągły proces. Regularne monitorowanie systemów i serwerów, przeprowadzanie testów penetracyjnych oraz aktualizacje są niezbędne, aby nadążać za zmieniającym się krajobrazem zagrożeń. Od tamtego czasu, gdy ostatnio przeprowadzono audyt bezpieczeństwa, mogły pojawić się nowe podatności i zagrożenia, które należy wziąć pod uwagę. Systemy powinny być ciągle monitorowane pod kątem bezpieczeństwa, aby organizacja była w stanie szybko reagować na nowe zagrożenia.
Spostrzeżenie #4: Wspólna odpowiedzialność
Bezpieczeństwo aplikacji internetowych to wspólna odpowiedzialność deweloperów, administratorów i użytkowników. W praktyce oznacza to, że wszyscy powinni:
- Wybierać zaufane serwisy.
- Dbać o higienę haseł i unikać domyślnych haseł.
- Stosować dodatkowe zabezpieczenia, takie jak uwierzytelnianie dwuskładnikowe.
- Regularnie aktualizować systemy i oprogramowanie.
- Prawidłowo zarządzać kluczami szyfrowania.
- Filtrować polecenia wprowadzane przez użytkowników, aby zapobiec atakom na interpretery systemu.
Kluczowe wnioski:
- OWASP Top 10 to kluczowy przewodnik w zakresie zabezpieczeń aplikacji internetowych, wskazujący najczęstsze zagrożenia, takie jak Injection czy Broken Access Control.
- Używanie przestarzałych komponentów to jedno z najczęstszych źródeł podatności – niezbędne są regularne aktualizacje.
- Zapobieganie atakom typu injection wymaga właściwej walidacji danych i parametrów w zapytaniach.
- Testy penetracyjne pomagają wykrywać luki w zabezpieczeniach i zapobiegać ich wykorzystaniu przez hakerów.
- Organizacje muszą traktować bezpieczeństwo aplikacji jako ciągły proces, a nie jednorazowe działanie.
Źródła wykorzystane do opracowania tego artykułu
