Handel internetowy stał się nieodłączną częścią naszego życia. Niestety, wraz z rosnącą popularnością zakupów online, wzrosła również aktywność cyberprzestępców, którzy wykorzystują portale ogłoszeniowe do wyłudzania pieniędzy od niczego nieświadomych ofiar. Według danych Komendy Głównej Policji, w 2022 roku odnotowano aż 6484 incydenty związane z oszustwami internetowymi, z czego większość stanowiły ataki typu "phishing".
Czym jest phishing i jak działa?
Phishing to technika oszustwa polegająca na podszywaniu się pod zaufane instytucje, firmy lub osoby w celu wyłudzenia poufnych danych, takich jak loginy, hasła czy dane karty kredytowej.
Cyberprzestępcy wysyłają fałszywe wiadomości e-mail lub SMS-y, które wyglądają na autentyczne, zachęcając ofiarę do kliknięcia w link prowadzący do podstawionej strony internetowej. Po wprowadzeniu tam swoich danych, ofiara nieświadomie przekazuje je prosto w ręce oszustów.
Najpopularniejsze metody oszustw na portalach ogłoszeniowych
Cyberprzestępcy stosują różnorodne techniki, aby wyłudzić pieniądze lub dane osobowe od użytkowników portali ogłoszeniowych. Oto niektóre z najczęściej spotykanych metod:
Fałszywe ogłoszenia
Oszuści tworzą atrakcyjne oferty sprzedaży, które w rzeczywistości nie istnieją. Często proponują produkty w okazyjnych cenach, aby skusić potencjalne ofiary do wpłacenia zaliczki lub całej kwoty przed otrzymaniem towaru.
Oszustwa przy płatnościach
Przestępcy mogą podszywać się pod serwisy płatności lub firmy kurierskie, wysyłając fałszywe linki do stron, na których wyłudzają dane karty kredytowej lub loginy i hasła do bankowości internetowej.
Wyłudzanie danych osobowych
Niektórzy oszuści tworzą fałszywe formularze, ankiety lub strony rejestracji, aby pozyskać wrażliwe dane osobowe, takie jak numer PESEL, adres czy numer dowodu osobistego. Zdobyte w ten sposób informacje mogą posłużyć do kradzieży tożsamości lub dalszych oszustw.
Jak rozpoznać oszustwo na portalu ogłoszeniowym?
Aby uchronić się przed oszustwem, warto zwracać uwagę na kilka charakterystycznych sygnałów ostrzegawczych. Oto najważniejsze z nich:
Podejrzanie niska cena
Jeśli oferta wydaje się zbyt piękna, aby była prawdziwa, prawdopodobnie tak właśnie jest. Oszuści często kuszą niskimi cenami, licząc na to, że chęć zaoszczędzenia pieniędzy przysłoni zdrowy rozsądek potencjalnych ofiar.
Brak możliwości obejrzenia przedmiotu przed zakupem
Uczciwi sprzedawcy zazwyczaj nie mają nic przeciwko temu, aby kupujący obejrzał i sprawdził towar przed sfinalizowaniem transakcji. Jeśli sprzedający unika spotkania lub wymusza płatność z góry, powinno to wzbudzić nasze podejrzenia.
Nacisk na szybką transakcję i płatność z góry
Oszuści często argumentują, że mają wielu chętnych i nakłaniają do natychmiastowej wpłaty, aby rzekomo zarezerwować produkt. W rzeczywistości chcą jak najszybciej otrzymać pieniądze i uciąć kontakt z kupującym.
Nieweryfikowalne dane sprzedawcy
Zawsze sprawdzaj profil sprzedającego - jeśli konto jest nowe, nie posiada historii transakcji ani pozytywnych komentarzy, może to być sygnał ostrzegawczy. Unikaj sprzedawców, którzy nie chcą podać swoich danych kontaktowych lub weryfikowalnych informacji o sobie.
Statystyki oszustw na portalach ogłoszeniowych
Według najnowszych danych, oszustwa na portalach ogłoszeniowych stanowią istotną część przestępczości internetowej w Polsce. Przestępstwo oszustwa z art. 286 § 1 Kodeksu karnego jest jednym z najczęściej popełnianych w Polsce, a trend oszustw internetowych stale rośnie.
- Liczba oszustw phishingowych, polegających na podszywaniu się pod firmy czy instytucje w celu wyłudzenia danych, nieprzerwanie rośnie, co pokazują statystyki CERT Polska. W 2021 roku CERT Polska zarejestrował 29 483 incydenty bezpieczeństwa, z czego ponad 75% stanowił phishing.
- W 2022 roku liczba zgłoszeń do CERT Polska wzrosła do ponad 322 tys., skutkując obsłużeniem 39 tys. incydentów, z czego 64% stanowił phishing.
- Skala przestępczości internetowej lawinowo rośnie - liczba cyberataków w Polsce wzrosła z 50 incydentów w 1996 roku do ponad 82 tys. w 2023 roku. Według danych Komendy Głównej Policji, w 2020 roku stwierdzono w Polsce ponad 120 tys. przypadków oszustw.
Co zrobić, jeśli padłeś ofiarą oszustwa na portalu ogłoszeniowym?
Jeśli mimo zachowania ostrożności doszło do oszustwa, nie wpadaj w panikę. Oto kroki, które powinieneś niezwłocznie podjąć.
- Skontaktuj się z obsługą serwisu i poinformuj o zaistniałej sytuacji. Przekaż wszystkie posiadane informacje o oszuście i przebiegu transakcji. Administratorzy mogą zablokować konto przestępcy i podjąć działania zapobiegające kolejnym oszustwom.
- Jeżeli przelałeś pieniądze na konto oszusta, natychmiast skontaktuj się ze swoim bankiem. Opisz sytuację i poproś o wycofanie przelewu. Im szybciej zareagujesz, tym większe szanse na odzyskanie środków.
- Sprawę należy zgłosić na policję. Oszustwo internetowe to przestępstwo ścigane z urzędu. Zbierz wszystkie dowody, takie jak zrzuty ekranu, korespondencję z oszustem czy potwierdzenia przelewów, i udaj się na najbliższy komisariat. Złożenie zawiadomienia jest konieczne do wszczęcia postępowania karnego przeciwko sprawcy.
- Podziel się swoją historią na forach internetowych i w mediach społecznościowych. Twoja czujność może uchronić innych przed utratą pieniędzy. Zamieść informacje o pseudonimie oszusta, jego numerze konta czy charakterystycznych elementach oferty.
Nie daj się oszukać. Podsumowanie
Oszustwa na portalach ogłoszeniowych to poważny problem, który dotyka coraz więcej internautów. Tylko w 2022 roku Policja odnotowała prawie 6,5 tysiąca tego typu incydentów. Jednak stosując się do porad ekspertów i zachowując czujność, możemy znacznie zmniejszyć ryzyko stania się ofiarą cyberprzestępców.
Pamiętajmy, że w przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do wiarygodności oferty, lepiej dmuchać na zimne i zrezygnować z transakcji. Bezpieczeństwo naszych pieniędzy i danych jest najważniejsze.
Źródła
- Uważaj na kontakt telefoniczny, SMS-owy i mailowy ze strony oszustów - ostrzeżenie na stronie CBZC Policji
- Oszustwa inwestycyjne - schematy na stronie KNF
- Czym jest phishing i jak nie dać się nabrać? - artykuł na Gov.pl
- Oszustwa na kupującego - definicja na stronie CEBRF KNF
- Cybersecurity incidents in Poland - statistics on Statista
- CERT Polska: More frequent attempts of phishing data - news on NASK
- Krajobraz bezpieczeństwa polskiego internetu w 2022 roku - raport roczny CERT Polska na Gov.pl
- Oszustwo - artykuł na blogu Adwokat Skoczylas
Weryfikacja faktów. Wewnętrzny audyt treści
Kluczowe zweryfikowane fakty:
- Artykuł prawidłowo wskazuje, że phishing jest jedną z najczęściej stosowanych technik oszustwa na portalach ogłoszeniowych, polegającą na podszywaniu się pod zaufane instytucje w celu wyłudzenia danych.
- Przytoczone dane statystyczne dotyczące skali oszustw internetowych w Polsce są zgodne z oficjalnymi statystykami Komendy Głównej Policji i CERT Polska. W 2022 roku odnotowano 6484 incydenty związane z oszustwami internetowymi, a phishing stanowił ponad 64% incydentów obsłużonych przez CERT Polska.
- Artykuł słusznie podkreśla, że weryfikacja sprzedających, unikanie zbyt atrakcyjnych ofert oraz bezpieczne praktyki (np. unikanie zaliczek) to kluczowe środki ostrożności przed oszustwami na portalach ogłoszeniowych.
- Informacja o lawinowym wzroście liczby cyberataków w Polsce z 50 incydentów w 1996 roku do ponad 82 tys. w 2023 roku jest poprawna i obrazuje skalę problemu.
Wewnętrzny audyt treści wykazał, że artykuł zawiera rzetelne i sprawdzone informacje na temat skali i mechanizmów oszustw na portalach ogłoszeniowych w Polsce. Tekst dostarcza cennych wskazówek, jak rozpoznać fałszywe oferty i uchronić się przed utratą pieniędzy w Internecie.
Wykorzystano AI zgodnie z naszą Polityką redakcyjną.