Czym jest misselling?
Definicja i cechy missellingu
Misselling to pojęcie określające nieuczciwą praktykę rynkową, polegającą na proponowaniu konsumentom nabycia usług finansowych, które nie odpowiadają ich potrzebom ustalonym z uwzględnieniem dostępnych przedsiębiorcy informacji. Cechami charakterystycznymi missellingu są12:
- Brak rzetelnej informacji
- Nieadekwatność produktu
- Skomplikowana konstrukcja usług
- Brak informacji o ryzyku
- Nakłanianie do zakupu zbędnych lub niekorzystnych usług finansowych
Powyższe cechy w szczegółach omówimy w dalszej części artykułu.
Misselling polega na proponowaniu klientom produktów niedopasowanych do ich potrzeb, przy jednoczesnym zatajaniu ryzyk i wad tych produktów oraz agresywnym nakłanianiu do ich zakupu. Może powodować znaczne straty finansowe dla konsumentów.
Przykłady missellingu
Najczęstsze przykłady missellingu w sektorze finansowym to2678:
- Polisolokaty (ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym) - klienci byli nakłaniani do ich zakupu, przedstawiając je jako bardzo zyskowne, podczas gdy w rzeczywistości były one ryzykowne i mogły przynieść straty.
- Kredyty walutowe (zwłaszcza denominowane we frankach szwajcarskich) - klienci nie byli w pełni informowani o ryzyku kursowym związanym z tymi kredytami.
- Ubezpieczenia na życie dołączane do innych produktów finansowych - klienci byli namawiani do ich zakupu przy okazji podpisywania umów kredytowych czy lokat, przedstawiając je jako konieczne, choć nie były one potrzebne klientowi.
- Chwilówki (pożyczki krótkoterminowe) - klienci nie byli w pełni informowani o wysokich kosztach i ryzykach związanych z tymi pożyczkami.
- Karty kredytowe i debetowe oferowane jako obowiązkowe przy innych produktach - np. przy udzielaniu kredytu hipotecznego.
Nie znaczy to jednak, że np. wszystkie kredyty walutowe są nieuczciwe. Muszą zostać zostać spełnione odpowiednie przesłanki. Co konkretnie?
Jak rozpoznać misselling usług finansowych?
Rozpoznanie missellingu może być trudne, szczególnie gdy produkty finansowe są sprzedawane w sposób złożony i niejasny. Istnieje jednak kilka kluczowych sygnałów ostrzegawczych, które mogą wskazywać na tę nieuczciwą praktykę.
Uwzględnienie poniższych elementów może pomóc konsumentom uniknąć pułapek związanych z zakupem nieadekwatnych produktów finansowych:
- Brak pełnej informacji o produkcie – Jeśli instytucja finansowa nie dostarcza szczegółowych informacji w zakresie konstrukcji instrumentu finansowego, stopnia ryzyka, czy sposobu obliczania dochodu klienta, istnieje wysokie ryzyko, że oferowany produkt nie spełnia potrzeb klienta.
- Nacisk na natychmiastowe nabycie – Kiedy sprzedawca wywiera presję na szybkie podjęcie decyzji bez możliwości dokładnej analizy, może to być sygnałem, że proponowany produkt jest nieodpowiedni.
- Nieadekwatność produktu – Proponowanie nabycia produktów finansowych, które nie uwzględniają dostępnych przedsiębiorcy informacji o kliencie, takich jak struktura portfela inwestycyjnego, to kluczowy element missellingu.
- Niewłaściwe działania marketingowe – Obietnice wysokiej stopy zwrotu bez uwzględnienia ryzyk związanych z inwestycją oraz brak informacji na temat czasu likwidacji instrumentu mogą wprowadzać w błąd przeciętnego konsumenta.
- Zatajanie ryzyka – Jeśli w materiałach promocyjnych lub w trakcie sprzedaży pomijane są kluczowe informacje o możliwych konsekwencjach stosowania danego produktu finansowego, konsument może zostać narażony na poważne problemy finansowe.
Konsekwencje missellingu
Misselling może mieć poważne konsekwencje zarówno dla konsumentów, jak i dla instytucji finansowych:
Konsekwencje dla konsumentów:
- Straty finansowe wynikające z nieodpowiednich produktów
- Problemy z obsługą zadłużenia
- Negatywny wpływ na zdolność kredytową
- Stres i problemy psychiczne związane z trudną sytuacją finansową
Konsekwencje dla instytucji finansowych2:
- Kary nakładane przez UOKiK za naruszanie zbiorowych interesów konsumentów
- Odpowiedzialność odszkodowawcza wobec poszkodowanych klientów
- Utrata reputacji i zaufania konsumentów
- Postępowania sądowe i koszty procesowe
Jak chronić się przed missellingiem?
Aby nie paść ofiarą missellingu, warto stosować się do następujących zasad:
- Dokładnie zapoznaj się z warunkami i specyfiką oferowanego produktu finansowego.
- Nie podejmuj decyzji pod presją czasu lub naciskiem sprzedawcy.
- Zadawaj pytania i wyjaśniaj wszelkie wątpliwości przed podpisaniem umowy.
- Porównaj oferty różnych instytucji finansowych i wybierz najkorzystniejszą dla siebie.
- Sprawdź opinie innych klientów na temat danego produktu lub instytucji.
- W razie wątpliwości skonsultuj się z niezależnym doradcą finansowym.
Przeczytaj także: Polecane artykuły
#Cyberzagrożenie #Oszustwainternetowe #Deepfake #OszustwoNaBLIK
Dochodzenie roszczeń w przypadku missellingu
Jeśli padłeś ofiarą missellingu, masz prawo dochodzić swoich roszczeń. Zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, misselling stanowi nieuczciwą praktykę rynkową, a poszkodowany klient może żądać odszkodowania od instytucji finansowej2. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów podejmuje decyzje dotyczące nałożenia kar na przedsiębiorców realizujących praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów.
Kroki, które możesz podjąć w takiej sytuacji, to:
- Zgłoszenie sprawy do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK)
- Złożenie reklamacji w instytucji finansowej
- Skorzystanie z pomocy rzecznika finansowego
- Wystąpienie na drogę sądową w celu dochodzenia odszkodowania
Warto również skorzystać z pomocy prawnej wyspecjalizowanej w sprawach związanych z missellingiem.
Skuteczna ochrona przed nieetyczną praktyką sprzedaży
Misselling to nieetyczna praktyka sprzedaży produktów finansowych, która może mieć poważne konsekwencje dla konsumentów. Aby uchronić się przed nieuczciwą sprzedażą, należy dokładnie analizować oferowane produkty, nie ulegać presji sprzedawców i w razie wątpliwości konsultować się z niezależnymi ekspertami.
Jeśli padłeś ofiarą missellingu, pamiętaj, że masz prawo dochodzić swoich roszczeń. Skorzystaj z dostępnych narzędzi, takich jak zgłoszenie do UOKiK, reklamacja czy postępowanie sądowe, aby odzyskać poniesione straty i pociągnąć nieuczciwą instytucję do odpowiedzialności.
Bądź świadomym konsumentem i nie daj się zwieść nieuczciwym praktykom sprzedażowym. Twoje finanse na tym zyskają!
Kluczowe wnioski:
- Misselling to nieuczciwa praktyka sprzedaży usług finansowych, która narusza zbiorowe interesy konsumentów, oferując produkty nieadekwatne do ich potrzeb.
- Klienci często są narażeni na nabycie ryzykownych instrumentów finansowych bez pełnych informacji o stopniu ryzyka, sposobie obliczania dochodu czy czasie likwidacji instrumentu.
- Przykłady missellingu to polisolokaty, kredyty walutowe oraz niepotrzebne ubezpieczenia, które mogą prowadzić do poważnych strat finansowych. Należy jednak pamietać, że nie wszystkie produkty z określonej kategorii kwalifikują się jako przypadki misselingu.
- Konsumenci mogą dochodzić roszczeń od instytucji finansowych, które stosują misselling, poprzez reklamację, zgłoszenie do UOKiK lub postępowanie sądowe.
- Aby uniknąć missellingu, warto dokładnie analizować oferty, porównywać je z innymi instytucjami finansowymi i unikać presji sprzedaży.
Źródła wykorzystane do opracowania tego artykułu
- Misselling – co to jest? Przykłady missellingu [Odszkodowania bankowe]
- MISSELLING – CO TRZEBA O NIM WIEDZIEĆ?
- Misselling - analiza z perspektywy prawa i ekonomii - artykuł na SGH
- UOKiK: 31 milionów złotych kary dla Amazona za misselling - artykuł na UOKiK
- Instytucje chroniące konsumentów w Polsce - artykuł na Biznes.gov.pl
- Jak nie dać się oszukać? | Misselling
- Misselling w sektorze finansowym - co to?
- Misseling – jak bardzo poważny problem?
