Deepfake - coraz poważniejsze cyberzagrożenie. Jak się ochronić?

Czym jest deepfake?

Deepfake to zaawansowana technologia sztucznej inteligencji, która umożliwia tworzenie fałszywych treści, takich jak wideo, audio i tekst, które są niemal nieodróżnialne od prawdziwych.

Dzięki wykorzystaniu algorytmów głębokiego uczenia i sieci neuronowych, deepfake potrafi naśladować wygląd, głos i sposób poruszania prawdziwych osób w sposób niezwykle realistyczny. Technologia ta może być używana zarówno w celach rozrywkowych, jak i do tworzenia zmanipulowanych treści, które mogą wprowadzać w błąd i stanowić poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa cybernetycznego.

Jak działa technologia deepfake?

Deepfake opiera się na głębokim uczeniu (deep learning), gałęzi sztucznej inteligencji. Wykorzystuje sieci neuronowe zwane Generative Adversarial Networks (GAN), które składają się z dwóch części: generatora i dyskryminatora¹.

Generator tworzy fałszywe treści, a dyskryminator ocenia ich autentyczność. Poprzez ciągłe sprzężenie zwrotne i iteracje, generator uczy się produkować coraz bardziej realistyczne deepfake'i². Proces ten wymaga dużej ilości danych treningowych - zdjęć, nagrań głosu i wideo osoby, którą chce się imitować.

Rodzaje deepfake’ów

Technologia deepfake obejmuje różne rodzaje fałszywych treści, które mogą być wykorzystywane w różnorodny sposób:

Fałszywe filmy wideo: Te zmanipulowane nagrania mogą przedstawiać znane osoby, takie jak politycy czy celebryci, w sytuacjach, które nigdy nie miały miejsca. Mogą być używane do szerzenia dezinformacji, manipulowania opinią publiczną lub nawet do szantażu.
Fałszywe nagrania audio: Dzięki zaawansowanym algorytmom, deepfake może tworzyć realistyczne nagrania głosu, które mogą być wykorzystywane do podszywania się pod inne osoby. Przykładem może być fałszywe nagranie rozmowy telefonicznej, które może służyć do oszustw finansowych.
Fałszywe teksty: Algorytmy sztucznej inteligencji mogą również generować teksty, które naśladują styl pisania konkretnej osoby.

Alarmujące statystyki i prognozy ekspertów

Jak czytamy na stronie Światowego Forum Ekonomicznego, tylko w okresie od 8 grudnia 2023 do 8 stycznia 2024 roku zidentyfikowano ponad 100 reklam wideo deepfake na platformie Meta, które podszywały się pod brytyjskiego premiera Rishiego Sunaka. Wiele z tych materiałów wzbudzało silne emocje, za sprawą wykorzystywania sformułowań takich jak "ludzie są oburzeni"³. Należy zauważyć, że technologia właściwie dopiero raczkuje, można więc spodziewać się manipulacji na większą skalę.

Ta teza znajduje swoje potwierdzenie w źródłach. Inne opracowanie⁴ pokazuje, że:

Między 2022 a 2023 rokiem doszło do dziesięciokrotnego wzrostu liczby oszustw związanych z technologią deepfake.
Liderem była branża kryptowalut (88% wszystkich przypadków), tuż za nią znalazł się fintech (8% przypadków).
Aż 90% badanych obawia się ataków związanych z wykorzystaniem technologii deepfake.

Eksperci przewidują, że w 2024 roku pojawią się zaawansowane modele klonowania AI, które będą w stanie tworzyć niemal identyczne kopie osób w czasie rzeczywistym, zarówno w wideo jak i głosie. Takie cyfrowe sobowtóry mogą być wykorzystywane do wyłudzania pieniędzy i innych oszustw.

Potencjalne zagrożenia związane z deepfake

Deepfake niesie ze sobą wiele niebezpieczeństw, m.in.:

Dezinformacja i fake newsy - Fałszywe nagrania polityków, celebrytów czy liderów biznesu mogą być użyte do manipulowania opinią publiczną i wpływania na procesy demokratyczne.
Oszustwa i wyłudzenia - Przestępcy mogą wykorzystać deepfake do podszywania się pod inne osoby w celu kradzieży pieniędzy lub poufnych informacji. W 2021 roku oszuści nakłonili w ten sposób menedżera banku do przelania 26 milionów dolarów⁵.
Naruszenie prywatności i reputacji - Deepfake pornografia i kompromitujące materiały mogą zniszczyć wizerunek i życie prywatne ofiar.
Utrata zaufania do mediów - Wraz z rozpowszechnianiem się deepfake'ów, ludzie mogą tracić zaufanie do autentyczności treści online, co prowadzi do erozji prawdy w dyskursie publicznym.
Wyzwania dla bezpieczeństwa narodowego – deepfake może być używany do szerzenia kontrowersyjnych poglądów lub manipulowania informacjami na skalę międzynarodową.
Trudności w odróżnieniu fałszywych treści od prawdziwych – zaawansowane oprogramowanie sprawia, że nawet eksperci mają problem z wykryciem deepfake.

Miara rozwoju technologii deepfake

W miarę rozwoju technologii, deepfake staje się coraz bardziej zaawansowany i trudniejszy do odróżnienia od rzeczywistości.

Wykorzystanie technologii sztucznej inteligencji oraz głębokiego uczenia, rodzaju uczenia maszynowego, pozwala na tworzenie realistycznych nagrań audio i filmów deepfake, które mogą być niebezpiecznym narzędziem w rękach przestępców.

Z jednej strony technologia ta ma potencjalne zastosowanie w różnych celach, takich jak przemysł filmowy czy edukacja, z drugiej strony niesie ze sobą poważne potencjalne zagrożenia dla bezpieczeństwa cybernetycznego i społeczeństwa. Przykładem szybkiego rozwoju tej technologii jest chińska aplikacja ZAO, która umożliwia użytkownikom zamianę twarzy w filmach za pomocą kilku kliknięć.

Przeczytaj także: Polecane artykuły

#Cyberzagrożenie #Oszustwainternetowe #Missseling #oszustwa #OszustwoNaBLIK

Aby przeciwdziałać tym zagrożeniom, konieczne jest rozwijanie nowych metod i narzędzi do wykrywania deepfake, edukacja społeczeństwa oraz tworzenie odpowiednich regulacji prawnych.

Jak chronić się przed deepfake?

Aby zabezpieczyć się przed zagrożeniami związanymi z deepfake, warto stosować następujące środki ostrożności⁶⁷:

Zachowaj czujność i weryfikuj źródła informacji, zwłaszcza jeśli treści wydają się kontrowersyjne lub niewiarygodne.
Zwracaj uwagę na niespójności w jakości obrazu/dźwięku, nienaturalne ruchy twarzy czy brak synchronizacji ust z mową.
Chroń swoje dane osobowe i nie udostępniaj publicznie zbyt wielu zdjęć czy nagrań, które mogłyby posłużyć do stworzenia deepfake'a.
Korzystaj z silnego uwierzytelniania dwuskładnikowego, aby zabezpieczyć swoje konta przed przejęciem.
Zgłaszaj podejrzane treści administratorom platform i organom ścigania.

Firmy i instytucje powinny z kolei inwestować w narzędzia do wykrywania deepfake'ów oparte na AI, szkolić pracowników w zakresie cyberbezpieczeństwa oraz opracować protokoły reagowania na incydenty.

Wnioski - deepfake jako wyzwanie przyszłości

Deepfake to technologia, która niesie ze sobą zarówno szanse, jak i poważne zagrożenia. Choć może być wykorzystywana w pozytywny sposób, np. w przemyśle filmowym czy do tworzenia asystentów AI, to jej potencjał destrukcyjny budzi niepokój.

Wraz z postępem techniki, deepfake'i będą stawać się coraz doskonalsze i trudniejsze do wykrycia. Dlatego kluczowe jest podnoszenie świadomości społecznej na temat tego zjawiska, edukowanie ludzi w zakresie krytycznego myślenia i higieny cyfrowej oraz rozwijanie skutecznych narzędzi do walki z fałszywymi treściami.

Deepfake to wyzwanie, które wymaga wspólnych wysiłków rządów, firm technologicznych, mediów i całego społeczeństwa. Tylko poprzez współpracę i odpowiedzialne korzystanie z nowych technologii możemy zapewnić, że korzyści przeważą nad zagrożeniami w erze cyfrowej manipulacji.

Deepfake - FAQ

Co to znaczy deep fake?

Deepfake to technologia wykorzystująca sztuczną inteligencję i uczenie maszynowe do tworzenia realistycznych, ale fałszywych materiałów wideo lub audio. Polega na zamianie twarzy lub głosu jednej osoby na inną, tworząc zmanipulowane treści, które mogą wyglądać jak prawdziwe nagrania znanych osób.

Czy deepfake jest legalny?

Legalność deepfake zależy od sposobu jego wykorzystania. Tworzenie takich materiałów do celów rozrywkowych czy edukacyjnych może być akceptowalne, jednak użycie deepfake do rozpowszechniania fałszywych informacji lub szkodliwych treści bez zgody przedstawionych osób jest nielegalne i może prowadzić do konsekwencji prawnych.

Jak rozpoznać deepfake?

Aby rozpoznać deepfake, warto zwrócić uwagę na:

Nienaturalne ruchy ust i oczu w materiałach wideo.
Nieprawidłowe oświetlenie lub cienie na twarzy.
Zniekształcenia dźwięku w nagraniach audio.

Korzystanie z wiarygodnych źródeł oraz narzędzi do analizy treści może pomóc w odróżnieniu fałszywych materiałów od prawdziwych.

Co grozi za deepfake?

Wykorzystywanie technologii deepfake do celów szkodliwych może skutkować odpowiedzialnością prawną. Osoby tworzące lub rozpowszechniające fałszywe informacje bez zgody przedstawionych osób mogą być pociągnięte do odpowiedzialności za naruszenie dóbr osobistych, ochrony danych osobowych czy innych przestępstw.

Jak działa i na czym polega technologia deepfake?

Technologia deepfake polega na użyciu głębokiego uczenia, zaawansowanej formy uczenia maszynowego, do analizy i generowania obrazów oraz dźwięków. Za pomocą techniki zamiany twarzy i innych algorytmów sztucznej inteligencji tworzone są realistyczne materiały, w których wygląd lub głos jednej osoby jest zastępowany inną.

Źródła

Weryfikacja faktów. Wewnętrzny audyt treści

Kluczowe zweryfikowane fakty:

Artykuł prawidłowo definiuje deepfake jako technologię wykorzystującą sztuczną inteligencję do tworzenia fałszywych, ale realistycznych obrazów, nagrań audio i wideo.
Poprawnie wyjaśniono, że deepfake opiera się na głębokim uczeniu (deep learning) i wykorzystuje sieci neuronowe zwane Generative Adversarial Networks (GAN).
Informacja o ponad 100 reklamach wideo deepfake podszywających się pod brytyjskiego premiera Rishiego Sunaka na platformie Meta w okresie od 8 grudnia 2023 do 8 stycznia 2024 jest zgodna z doniesieniami Światowego Forum Ekonomicznego.
Artykuł trafnie wymienia główne zagrożenia związane z deepfake, takie jak dezinformacja, kradzież tożsamości, oszustwa finansowe i manipulacja opinią publiczną.
Przedstawione środki ostrożności, w tym weryfikacja źródeł, krytyczne myślenie i korzystanie z narzędzi do wykrywania deepfake, są zgodne z zaleceniami ekspertów ds. cyberbezpieczeństwa.
Artykuł słusznie podkreśla rolę edukacji i świadomości społecznej w walce z zagrożeniami związanymi z deepfake.

Wewnętrzny audyt treści wykazał, że artykuł zawiera rzetelne i aktualne informacje na temat technologii deepfake, jej potencjalnych zagrożeń oraz sposobów ochrony przed nimi. Stanowi wartościowe źródło wiedzy dla osób chcących zrozumieć to zjawisko i nauczyć się, jak się przed nim bronić Informacje są zgodne z aktualnym stanem wiedzy na temat technologii deepfake i związanych z nią zagrożeń.