Czym jest e-dowód osobisty i jak możesz go wykorzystać?

E-dowód to dowód osobisty z warstwą elektroniczną. E-dowód jest nowoczesną wersją klasycznego dowodu osobistego. Za sprawą warstwy elektronicznej, ten rodzaj dokumentu pozwala na skorzystanie ze specjalnych funkcji, do których należą:

Warto, żebyś wiedział, że taki dokument ułatwia załatwianie spraw urzędowych (i nie tylko) oraz stanowi udogodnienie w określonych sytuacjach (np. w podróży, kiedy znajdujesz się na lotnisku). Już za chwilę dowiesz się więcej o funkcjach e-dowodu.

E-dowód osobisty pełni też funkcje standardowego dowodu osobistego, czyli:

• potwierdza tożsamość,
• potwierdza Twoje polskie obywatelstwo,
• pozwala podróżować za granicę do niektórych krajów bez konieczności okazywania innych dokumentów (dotyczy to państw należących do Unii Europejskiej, krajów strefy Schengen oraz niektórych państw, które honorują dowód osobisty jako dokument zezwalający na podróżowanie, to np. Czarnogóra lub Albania).

E-dowód jest więc standardowym dokumentem tożsamości (jak "zwykły" dowód), jednak za sprawą warstwy elektronicznej, zyskuje on dodatkowe funkcjonalności.

Dowód elektroniczny z wyglądu przypomina zwykły dowód osobisty. Różni się niewielkimi tylko detalami.

Najnowsza wersja e-dowodu obejmuje dokumenty wydane po 7 listopada 2021 roku. Taki dokument posiada nowe elementy w postaci:

• dwuliterowego kodu państwa, który znajduje się na niebieskim prostokącie i jest otoczony 12 gwiazdkami,
• podpisu posiadacza.

Cechą charakterystyczną e-dowodu osobistego, jest również specjalny numer CAN.

Numer CAN znajduje się na awersie dowodu, czyli jego głównej (pierwszej) stronie, w prawym dolnym rogu. Numer CAN jest również zapisany na kodzie kreskowym z tyłu, na rewersie e-dowodu osobistego.

Dzięki numerowi CAN możesz skorzystać ze specjalnych, elektronicznych funkcji e-dowodu (takich jak np. podpis kwalifikowany albo podpis osobisty).

Numer CAN pełni też funkcję ochronną: zabezpiecza e-dowód przed odczytaniem danych, które są zapisane na warstwie elektronicznej przez nieuprawnione osoby.

Jak już wiesz, e-dowód osobisty spełnia wszystkie funkcje klasycznego dowodu tożsamości, a dodatkowo - ze względu na specjalną warstwę elektroniczną - pozwala też skorzystać z innych rozwiązań. Tutaj dowiesz się o nich więcej.

Niektóre instytucje - takie jak banki - również premiują posiadaczy e-dowodu osobistego. Przykładem jest mBank. W dniu publikacji tego artykułu dostępna jest promocja, w której masz szansę uzyskać wysoką premię na start.

Nagroda jest podzielona na mniejsze części. 50 zł możesz otrzymać za samo otwarcie rachunku osobistego z wykorzystaniem e-dowodu i spełnienie określonego warunku aktywności.

Warto obserwować czy nie pojawiają się inne okazje, pozwalające na odniesienie korzyści w związku z użyciem e-dowodu. Możesz się spodziewać, że wraz ze wzrostem użytkowników e-dowodów osobistych, ofert tego rodzaju będzie przybywać.

Złożenie wniosku o e-dowód osobisty nie jest możliwe przez internet. Musisz udać się do urzędu gminy, gdzie zostaną pobrane Twoje odciski palców oraz złożysz wzór podpisu, który zostanie umieszczony w e-dowodzie.

W szczególnych przypadkach - np. ze względu na chorobę lub niepełnosprawność - wniosek możesz złożyć w miejscu, gdzie aktualnie przebywasz. W takiej sytuacji niezbędny będzie wcześniejszy kontakt z organem gminy, w celu ustalenia szczegółów spotkania.

Wyrobienie e-dowodu osobistego jest bezpłatne, a na dokument będziesz czekać maksymalnie przez 30 dni od dnia złożenia wniosku (w szczególnych przypadkach termin może się wydłużyć, o czym poinformuje Cię urzędnik).

Jeśli natomiast posiadasz teraz zwykły dowód osobisty, wtedy zachowuje on swoją ważność aż do terminu wskazanego na dokumencie. Nie musisz go wymieniać na e-dowód, chociaż jak najbardziej możesz to zrobić po to, żeby móc skorzystać z możliwości, jakie daje nowy e-dowód osobisty.

Od 7 listopada 2021 roku wydawane są nowe dowody osobiste, wraz z odciskami palców (które są umieszczanie w warstwie elektronicznej) oraz podpisem posiadacza dowodu, zamieszczonym w warstwie graficznej dokumentu. Nowe e-dowody posiadają też dwuliterowy kod państwa członkowskiego wydającego dokument oraz wzór podpisu posiadacza dokumentu.

Odciski palców nie są pobierane od osób, od których jest to fizycznie niemożliwe a także od dzieci poniżej 12 roku życia. Kiedy pobranie odcisków palców jest tylko chwilowo niemożliwe wydawany jest dowód bez odcisków palców i jest ważny przez okres 12 miesięcy. Standardowo ważność dowodu wynosi 5 lat dla osób do 12 roku życia oraz 10 lat dla osób powyżej 12 roku życia.

Jedną z funkcji e-dowodu, zwiększającą Twoje bezpieczeństwo są kody PIN.

Identyfikacja, uwierzytelnienie i skorzystanie z funkcji podpisu osobistego jest możliwe, jeśli wcześniej ustalisz kody PIN (4-cyfrowy PIN1 oraz 6-cyfrowy PIN2). Kody ustalasz w urzędzie gminy - najlepiej przy odbiorze dowodu osobistego, ale możesz to zrobić także w innym terminie.

Jeśli chcesz skorzystać z elektronicznych funkcji e-dowodu, będziesz potrzebować smartfona, który obsługuje NFC (większość smartfonów obecnych na rynku daje taką możliwość) oraz aplikacji eDO App. Możesz też skorzystać ze specjalnego czytnika do obsługi e-dowodu, na którym zainstalujesz oprogramowanie służące w tym celu.

Naturalnie aplikacja mobilna z całą pewnością znajduje się bardziej w Twoim zasięgu. Jest to zwyczajnie wygodniejsze rozwiązanie, pozwalające na korzystanie z funkcji e-Dowodu osobistego. Aplikację możesz pobrać tego miejsca jeśli posiadasz urządzenie z systemem Andorid lub z tego miejsca jeśli posiadasz urządzenie z systemem iOS.

Jak zawsze, w kontekście tego typu innowacyjnych rozwiązań pojawią się pytania o bezpieczeństwo, takie jak np. to czy elektroniczne podpisywanie dokumentów jest bezpieczne?

Na specjalnej Serwisu Rzeczypospolitej Polskiej możesz dowiedzieć się, że:

I chociaż brzmi to... przekonująco, to mam jednak wątpliwości w jednej kwestii.

Skoro numer CAN jest widoczny w formie kilku cyfr na przodzie dokumentu - jakie są zabezpieczenia na wypadek zgubienia lub kradzieży dowodu? Obawiam się, że jeśli numer może odczytać każdy - każdy może go również wykorzystać, niekoniecznie w celach do jakich został przeznaczony. Chętnie dowiem się więcej na temat zabezpieczeń numeru CAN (zaktualizuję wtedy ten artykuł dodatkowe informacje na temat bezpieczeństwa).

E-dowód posiada jednak również inne zabezpieczenia. Wykorzystują one wspomniane przed chwilą: kod PIN1 lub kod PIN2.

Ich podanie jest wymagane przy użyciu certyfikatu identyfikacji i uwierzytelnienia oraz do skorzystania z podpisu osobistego. Nigdy nie udostępniaj swoich kodów zabezpieczających osobom trzecim.

Oprócz tego, dokumenty wydane po 7 listopada 2021 roku, są zabezpieczane odciskami palców z podpisem posiadacza, co dodatkowo zwiększa ich bezpieczeństwo.

Czy e-dowód osobisty można uznać za praktyczną innowacje, która daje sporo korzyści czy raczej należy go traktować jako niewiele wnoszącą ciekawostkę technologiczną?

Według mnie opisane w tym artykule rozwiązanie ma spory potencjał. Dzieje się tak z następujących względów:

Warto zauważyć, że mówimy tylko o możliwościach, które dostępne są dzisiaj. A przecież w przyszłości e-dowód osobisty może znaleźć znacznie więcej zastosowań (możliwość elektronicznego podpisywania umów z operatorem sieci telekomunikacyjnych czy telewizji satelitarnej i cyfrowej, bez konieczności odwiedzania punktów sprzedaży - to pierwsze co przychodzi mi na myśl).

Jest jedna tylko rzecz, którą stawiam pod znakiem zapytania. To bezpieczeństwo. Szczególnie kwestia wykorzystania numeru CAN, który jest widoczny na przedniej części dokumentu. Jakkolwiek, wprowadzenie odcisków palca wydaje się dobrym posunięciem, w znacznym stopniu zwiększających bezpieczeństwo obywateli korzystających z e-dowodu.

Warto korzystać z innowacji, nie tylko w bankowości. Szczególnie kiedy dają dostęp do wielu wymiernych korzyści. A e-dowód z całą pewnością można uznać za taką innowację. Tym samym warto przetestować jego możliwości.

Jeśli posiadasz klasyczny dowód osobisty nie musisz go wymieniać na nowy - ale możesz to zrobić, żeby już dzisiaj zacząć korzystać z możliwości, jakie za darmo udostępnia e-dowód.

Nie bój się nowych rozwiązań. Z e-dowodem zyskujesz sporo ciekawych możliwości!