Spis Treści:
Oprocentowanie nominalne to wartość, według której bank nalicza odsetki w skali roku. Wyrażona jest jako wskaźnik procentowy. Występuje zarówno przy kredytach hipotecznych, jak i gotówkowych. Nie jest tym samym, co RRSO, a jego granicę określają przepisy ustawowe.
Oprocentowanie nominalne składa się z dwóch wartości:
Górną granicę oprocentowania nominalnego określają przepisy kodeksu cywilnego[1]. Zgodnie z art. 359 k.c. odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy wynika to z czynności prawnej, ustawy, orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu. Przy kredytach i pożyczkach podstawą naliczania odsetek jest czynność prawna, tj. umowa zawarta przez strony.
Jeżeli kredytodawca zamieści w umowie jedynie ogólne zastrzeżenie o należnych odsetkach, to oprocentowanie kwoty stosownie do 359§2 k.c. będzie równe stopie referencyjnej NBP powiększonej o 3,5 punktów procentowych. Są to tzw. odsetki ustawowe.
Kredytodawca może zażądać również wyższych odsetek, ale nigdy nie mogą przekroczyć one dwukrotności odsetek ustawowych. Nawet jeżeli w umowie zastrzeżono oprocentowanie przenoszące odsetki maksymalne, kredytobiorca będzie zobowiązany wyłącznie do zapłaty kwoty odpowiadającej maksymalnemu oprocentowaniu.
Przykładowo, z danych ze strony NBP[2] wynika, że w listopadzie 2022 r. stopa referencyjna wyniosła 6,75%. Oznacza to, że odsetki ustawowe to 10,25%, a odsetki maksymalne – 20,5%. Warto zawsze sprawdzać aktualną wysokość stopy referencyjnej. W ten sposób łatwo zweryfikować, czy umowa, którą chce się podpisać, jest zgodna z prawem.
Oprocentowanie nominalne ma znacznie węższy zakres niż roczna rzeczywista stopa procentowa (RRSO), która określa oprocentowanie rzeczywiste. RRSO pozwala na obiektywne porównanie ze sobą kredytów udzielanych przez różne instytucje. Zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim[3] wyznacza całkowity koszt kredytu wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w ujęciu rocznym.
Na RRSO składa się szereg parametrów, w tym:
Ze względu na szereg parametrów, które należy uwzględnić, w praktyce RRSO zawsze będzie wyższe niż oprocentowanie nominalne. Teoretycznie może ono być równe RRSO, jeżeli kredytobiorca:
Należy pamiętać, że wartość oprocentowania nominalnego nigdy nie oddaje rzeczywistych kosztów oraz opłacalności kredytu lub pożyczki.
Oprocentowanie kredytu lub pożyczki zawsze powinno być informacją jawną. Art. 13 Ustawy o kredycie konsumenckim wymaga, aby kredytodawca przed zawarciem umowy, z uwzględnieniem czasu niezbędnego do zapoznania się z informacjami, oraz na trwałym nośniku przekazał dane m.in. o:
Źródła wykorzystane do utworzenia tej definicji, odwołania: